'Atatürk 20 Nisan'da mı doğdu?'

Savarona yatının satın alınmasıyla ilgili olarak Amerikan Milli Arşivleri’nde yer alan belgede “Türk yetkilileri, gemiyi Atatürk’e doğum günü olan 20 Nisan’da sunmak istiyorlar’’ cümlesi dikkat çekiyor.

Önsözünde Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Genelkurmay Başkanlığı ATESE Başkanlığı ve Amerikan Milli Arşivleri’ndeki belgelerden yararlanıldığı belirtilen kitaba göre, Savarona yatını önce Alman diktatör Adolf Hitler satın aldı. Ancak işlemler tamamlanmadığı için bu satış gerçekleşmedi.

 

1 milyon dolar

Milliyet'in haberine göre Atatürk, Savarona’nın satın alınmasında aracılık yapan ‘BalMahmut’ lakaplı Mahmut Baler’i ABD’ye gönderdi. Dönemin Türkiye Büyükelçisi Mehmet Münir Ertegün de ABD Dışişleri Bakanlığı’yla temas kurup Atatürk’ün Savarona’yı satın almak istediğini iletti.

Amerikan Milli Arşivleri’nde yer alan belgede, Amerikan Dışişleri Bakanlığı Yakın Şark İşleri Amiri Yardımcısı Paul Alling’le Savarona’nın avukatı Ira Campbell arasındaki görüşme tutanağı Savarona’nın satın alınış sürecindeki ilginç detayları ortaya çıkardı. Paul Alling görüşmede nelerin konuşulduğunu şöyle anlatıyor: “Mr. Campbell, Savarona’nın satış mukavelesinin 23 Şubat 1938 günü New Jersey’de imzalandığını, satış bedelinin birmilyon dolar olduğunu, Türk Hükümeti’nin Chase National Bank nezdinde bu meblağda bir akreditif açtırdığını söyledi. Anlattığına göre Türk yetkilileri, muamelelerin bir an önce tamamlanmasına çok önem veriyorlar, çünkü gemiyi Atatürk’e doğum günü olan 20 Nisan’da sunmak istiyorlar.’’