Aşırı sıcaklar şuur kaybına yol açıyor

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden aldığı bilgiye göre, ülke genelinde hafta sonuna kadar etkili olacak kuvvetli sıcak hava dalgasıyla birlikte, termometrelerin mevsim normallerinin 3 ila 10 derece üzerini göreceği tahmin ediliyor.

Özellikle hissedilen sıcakların 40 derece ve üzerine çıkması durumunda dikkatli olunması gerekiyor. Aşırı sıcaklar, vücutta birçok olumsuzluğa yol açabiliyor, önlem alınmazsa ölümle bile sonuçlanabiliyor.

Meteoroloji'ye göre sıcaklık aralıkları farklı isimler altında sınıflandırılıyor. Hissedilen 27-32 arası ''Sıcak'', fiziksel etkinliğe ve etkilenme süresine bağlı olarak oluşan termal stresten dolayı halsizlik, sinirlilik, dolaşım ve solunum sisteminde birçok rahatsızlığa yol açabiliyor.
33-41 derece arası ''Çok Sıcak''ta ise fiziksel etkinliğe ve etkilenme süresine bağlı olarak kuvvetli termal stresin yanı sıra ısı çarpması, krampları ve yorgunlukları oluşabiliyor.
42 derece ve üzeri ''Tehlikeli Sıcak''ta da güneş çarpması, ısı krampları veya ısı bitkinliği meydana gelebiliyor.

Sonuçları ve ilk yardım önerileri

Isı kramplarında, genellikle bacak ve karın kaslarında ağrılı spazmlar görülüyor. Aşırı terlemenin de ortaya çıktığı bu durumda, kramp giren kaslara sert basınç uygulanması veya spazmı hafifletmek için hafif masaj yapılması öneriliyor. Yudum yudum su verilmesi gerekiyor.

Isı yorgunluğu da aşırı terleme, zafiyet, soğuk, soluk ve yapışkan deriye yol açabiliyor. Halsizlik ve kusma, hafif şokun da görülebileceği bu durumlarda, maruz kalan kişinin güneşli ortamdan alınması, kıyafetleri çıkarılarak yatırılması, serin ıslak bez uygulanması tavsiye ediliyor. Klimalı bir odaya alınması, yudum yudum su verilmesi, kusmanın görülmesi ve devam etmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi isteniyor.
Isı ya da güneş çarpması ise sıcak kuru deri, hızlı ve kuvvetli nabız, şuur kaybı, muhtemel beyin hasarı veya ölüme kadar ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Tıbbi yönden aciliyeti olan önemli bir olay şeklinde belirtilen bu tür durumlarda, kesinlikle yardım alınması, hastanın acilen hastaneye kaldırılması gerekiyor. Gecikme, ölümle sonuçlanabiliyor. Isı çarpmasına uğrayan kişinin daha serin bir ortama alınması, soğuk duş veya ıslak bezle vücut sıcaklığının düşürülmesi, sıvı verilmemesi öneriliyor.

Yüksek sıcaklık yaşa göre farklı etkiliyor

Meteoroloji'ye göre, insan vücudu ısıyı, kan dolaşımı oran ve miktarını değiştirerek, deri ve ter bezleri ile su kaybederek ve vücut sıcaklığı 37 derecenin üzerine çıktığında solunumdaki artışla dağıtır.

Kalp, daha fazla kan pompalamaya başlar, kan damarları artan kan akışını düzenlemek için genişler ve çok ince kılcal damarlar yığınları derinin üst tabakalarına doğru sokularak işleme başlar. Vücut kanı deri yüzeyine yakın olarak dolaşır ve fazla ısı daha serin olan atmosfere atılır. Aynı zamanda su, deri içerisinden ter olarak dışarı verilir. Deri, vücut ısısını yayma fonksiyonunun yüzde 90'ını sağlar.

Yüksek sıcaklık ve yüksek nispi nem koşulları altında vücut, 37 dereceyi korumak için gerekli her şeyi yapar. Kalp, genişleşmiş dolaşım damarlarına fazla miktarda kan pompalar, ter gözenekleri sodyum ve klor gibi önemli çözülmemiş kimyasalları içeren sıvıyı derinin yüzeyine bırakır.

Araştırmalar tüm koşulların aynı olması durumunda ısı kaynaklı rahatsızlıkların şiddetinin yaş ile artma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Örneğin, 17 yaşındaki bir kimsede ısı krampı (kasılması) şeklinde görülen etki, 40 yaşındaki bir kimsede ısı yorgunluğu (bitkinliği), 60 yaşın üzerindeki bir kimsede ise ısı/güneş çarpması şeklinde etki yapabilir.