Ankara’da S-400 satrancı

Türkiye’nin Rusya’dan almayı kararlaştırdığı S-400 füzeleri konusunda Ankara’da kritik bir süreç yaşanıyor. Ankara, S-400’lerin Türkiye’ye gelmesini geciktirebilecek ortak komisyon teklifini masada tutarak ABD’nin yaptırımından kurtulmayı hedeflerken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Washington’ın S-400’lerin alımını erteleme talebinden söz etmesi dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendirildi. Süreci izleyen Moskova ise Türk askerlerinin S-400 eğitimine başlayacağını açıklayarak karşı hamle yaptı.

HÜSEYİN HAYATSEVER

ABD’nin Türkiye’yi Rusya’dan S-400 alım kararından vazgeçirmek için baskısı sürerken bu hafta başında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’den Ankara ziyaretinde S-400’lerle ilgili dikkat çeken bir açıklama geldi. Daha önce Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alma kararıyla ilgili “Hangi teçhizatı alacağına NATO üyesi ülke kendisi karar verir” diyen Stoltenberg, ilk kez Ankara’nın S-400 kararının sonuçlarından “endişe duyduğunu” söyledi ve Ankara’nın ABD yaptırımlarına yol açmayacak karar almasını umduğunu belirtti.

‘NATO hakem olsun’

Stoltenberg’in ziyaretinin ardından diplomatik kulislerde S-400’lerin Türkiye’ye geliş sürecinin erteleneceği yönünde iddialar yer aldı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, önceki gün bu iddiaların sorulması üzerine “S-400’ün Türkiye’ye getirilmesi konusunda bizim tarafımızdan erteleneceğine yönelik bir açıklama olmadı” ifadesini kullanırken ABD’den S-400’lerin hiç alınmaması veya ertelenmesi yönünde taleplerin geldiğini söyledi. Çavuşoğlu, “S-400 konusunda ABD’nin S-400’ün F-35’ler dahil NATO sistemine verebileceği zararlar konusunda iddiaları oldu. Biz de bu iddialara katılmamakla birlikte son sözü uzmanların söylemesi gerektiğini söyledik. Şimdi ortak bir çalışma grubu teklifinde bulunduk. Hatta bu ortak çalışma grubuna NATO’nun başkanlık etmesi gerektiğini açık ve net bir şekilde söyledik” diye konuştu.

Telefon görüşmesi

Çavuşoğlu bugün ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile telefonda görüşeceğini de açıkladı. Türkiye’nin yapıcı bir tutum izlediğini söyleyen Çavuşoğlu, “Müttefiklerimizden alamadığımız için acil ihtiyacımız olan bir sistemi Rusya en iyi teklifi verdiği için, bize uyduğu için aldık ama bu konuyla ilgili tereddütler varsa, biz de yapıcı önerilerde bulunduk. Buna ABD’nin de evet demesi gerekiyor. Bu şekilde bu meseleyi de iki müttefik olarak halletmiş oluruz” diye konuştu.

‘Erteleme’ senaryosu

NATO başkanlığında kurulacak ortak komisyonda S-400’lerin F-35’lere zarar vereceği yönünde bir rapor çıkmasının olası olduğu belirtiliyor. Böyle bir rapor çıkması durumunda ise daha önce defalarca S-400 alımından vazgeçmeyeceğini vurgulayan Ankara’nın nasıl bir tutum izleyeceği ise belirsizliğini koruyor. Ortak komisyonun kurulması durumunda S-400’lerin Türkiye’ye gelişinin ertelenmesi de muhtemel senaryolar arasında bulunuyor.

Moskova’dan hamle

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in Ankara ziyaretinin hemen ardından Rusya, Türk askerlerinin S-400 eğitimine geleceğini açıkladı. İlk olarak Rus haber ajansı TASS’ın duyurduğu gelişmeyi Cumhuriyet’in ulaştığı Türk savunma sanayii kaynakları da doğruladı. Yetkililer, yaklaşık 100 kadar Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensubu askerin bu ay sonu ya da haziran ayı başında S-400 eğitimi almak üzere Rusya’ya gideceklerini bildirdi. Gelişmeyi ilk olarak Rusya’nın duyurması, Moskova’nın karşı hamlesi olarak yorumlandı.