AKP'yi vuran beş başlık
Gezici Şirketi’nin mart başında yaptığı ankete göre oy oranı yüzde 40’ın altına düşen AKP tek başına iktidar olamıyor. Barajı geçen HDP’ye gelen oyların yüzde 82-84’ünü AKP seçmeni oluşturuyor. Ankete göre halkın yüzde 77.1’i başkanlık sistemine karşı.
Cumhuriyet/İstanbul
AKP’den HDP’ye geçiş
AKP’nin oylarının düştüğünü söyleyince, Şubat ayında Maliye operasyonu düzenlenen şirketin, baskından sonraki ilk anketi dün açıklandı. 36 ilde, toplam 4.860 katılımcıyla görüşülerek hazırlanan araştırmaya göre, HDP’ye gelen oyların yüzde 82 - 84’ünü AKP seçmeni oluşturdu. Kürtlerin yüzde 36’sı AKP’ye, yüzde 50’si HDP’ye, yüzde 14’ü ise diğer partilere oy vereceğini söyledi. HDP’nin oy oranındaki artışta, Dengir Mir Mehmet Fırat’ın etkisi saptandı.
İktidarın hataları
“AKP’nin hata yapıp yapmadığı” yönündeki bir soruya, katılımcıların yüzde 71.8’i, AKP’lilerin de yüzde 68.7’si “evet” yanıtını verdi. AKP’nin geçim sıkıntısı yarattığını düşünenlerin oranı yüzde 59.3, işsizliği çözemediğini söyleyenlerin oranı yüzde 48.6. Yüzde 40.5’lik bir oran çözüm sürecini yönetemediğini ifade ederken, yüzde 34.4 ise Ak Saray’ı hata olarak gördü. AKP’nin yolsuzluk yaptığını söyleyenler, yüzde 28.7. AKP’nin diğer hataları şöyle sıralandı: “Başkanlık sistemi isteği, eğitim sistemi, medyaya baskı, yargıya müdahale, Türkiye’yi kutuplaştırması ve AB ilişkileri.” Halkın, yüzde 71.8’i, hükümetin ülkeyi yönetmekte başarısız olduğunu belirtti.
Halkın yüzde 66,8’i geçim sıkıntısı yaşarken, yüzde 48.6’sı geçinemediğini söyledi. İşsizlik oranı ise yüzde 21.2. Resmi rakamlar işsizlik oranını yüzde 10’un altında gösteriyor. Ülke gidişatının yanlış yöne doğru olduğunu söyleyenler ise yüzde 67.1. PKK’nin silah bırakacağına inanmadığını söyleyenler yüzde 85.4.
Erdoğan taraflı
Katılımcıların çoğu yani yüzde 65.8, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görev süresince tarafsız olamayacağını belirtti. Son üç ayda, AKP seçmeni de yüzde 38.7’lik bir oranla, Erdoğan’ın hükümetin çalışmalarına müdahalesinden rahatsız olduğunu ifade etti. Halkın yüzde 67.2’si Türkiye’de hükümet veya Cumhurbaşkanı tarafından medyaya planlı bir baskı uygulandığını belirtti.
HDP’ye öneri
Murat Gezici, HDP’nin barajı geçip geçmeyeceğinin kendi elinde olduğunu ifade ederek, “Seçmene ulaşırken kullandığı kampanya, hikaye ve söylemler sol, marjinal ve entelektüe propaganda olmamalı. Muhafazakar ve dindar oyları kaçırabilir. Doğru isimleri doğru yerlerden aday göstermeli. Dengir Fırat İstanbul’dan aday olmalı. Kervanı yolda düzmemeli” dedi.
Baskına uğramıştı
Gezici Araştırma’nın Zincirlikuyu’daki merkezine, AKP’nin oylarını düştüğünü açıkladıktan iki gün sonra, 25 Şubat’ta baskın düzenlenmişti. Son seçimlerle ilgili sonuçları en yakın bilen Gezici’de Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan gelen ki müfettiş, iki saat boyunca 4 yıl önce kurulan şirketin var olup olmadığını, kira sözleşmesini, faturalarını inceledi. Müfettişler çalışanların SGK’lerine, vergi borçlarına da baktılar. Şirket, denetimden “temiz” çıktı.
'Türkiye'nin siyaseti değişir'
Anket sonuçlarını değerlendiren Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü, Yazar Prof. Dr. Seyfettin Gürsel “Eğer bu tahmin doğrulanırsa, AKP’nin oyu yüzde 40 olursa da doğrulanmış olur. Büyük süpriz demektir bu. Türkiye’de siyaset tabanını değiştirir. Çünkü HDP’nin de barajı geçtiğini öngörüyor. HDP barajı geçecek hem de AKP yüzde 39-40 olacak. Bu AKP’nin Meclis’teki çoğunluğu kaybetmesi demek. Mecburen bir koalisyon yapacak, yapamazsa da mecburen başka bir koalisyon olacak. Dolayısıyla çok büyük bir iddia bu. Ben şahsen bu kadar AKP’nin oy oranı düşer mi emin değilim. Benim şahsi beklentim yüzde 42, 43. Anket yaptığım için değil, başka analizlerle vardığım sonuç bu” dedi. AKP’nin oyunun yüzde 50 gösterildiği anketlerin de olduğunu belirten Gürsel, “Kim haklı çıkacak bilmiyorum. Bu çok önemli, bütün Türkiye’nin siyaseti değişir” ifadesini kullandı. Ankette yer alan oy geçişini de değerlendiren Gürsel “AKP’nin oyları eğer gerçekten düşmüşse ankette oyların bir kısmı HDP’ye gidiyor ama çoğu MHP’ye gidiyor. MHP’ye gitme meselesi doğru çünkü AKP’nin oyu düştüğü zaman çok büyük ölçüde MHP’ye kayıyor. 2009 yerel seçimlerinde de net böyleydi. Ona katılıyorum. HDP’ye gitmesi de bana mantıklı geliyor. AKP’nin Kürt seçmeni son gelişmelerle HDP’ye yönelebilir. HDP’nin barajı geçmesi ve Meclis’te temsil edilmesi çok önemli. Hatta CHP tabanından bile ‘barajı geçsin diye oy vereceğim’ diyen var” diye konuştu.