AKP'nin 6 adımda demokrasiyi bitirme planı

AKP, Recep Tayyip Erdoğan’ın tekrar Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda “Tek adam”lığını kurumsallaştıracak Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili çalışmalarını tamamladı. Erdoğan’ın incelemesinden sonra son şeklini alacak kararnamelerin seçimlerin hemen ardından yayımlanması planlanıyor.

Birgün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre “Yürütmenin yanı sıra yasama yetkisini” de fiilen Cumhurbaşkanı’na devreden kararnameler ile yürütme ve devlet yapılanması ile ilgili altı temel alanda düzenleme yapılabilecek.

Şaibeli 16 Nisan Referandumu ile kabul edilen Anayasa değişikliği ile Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkartabileceği alanlar şöyle düzenlendi:

1-Yürütme yetkisi,

2- Sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler,

3- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri,

4- Olağanüstü haller,

5- Kamu tüzel kişiliği kurulması

6- Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması.”

İlk kararnameler

Seçimlerin sonuçlanmasının hemen ardından çıkartılmak üzere hazırlanan kararnameler ise şöyle:

Başbakan silinecek: Yürütme yetkisini üstlenmesine ilişkin konular düzenlenecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının kuruluş, teşkilat, görev ve yetkilerini düzenleyen yasalar ve KHK’lerdeki, Başbakan, Bakanlar Kurulu, Hükümet, Bakanlar Kurulu kararı, yasa tasarısı gibi ifadeler silinecek.

Yeni kamu düzeni: Başbakanlık ve bakanlıklara bağlı ve ilgili kuruluşlar yeniden düzenlenecek. Bazı kuruluşlar birleştirilecek, başta düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar olmak üzere bazıları kapatılacak ya da yeni bağlılık tanımları yapılacak. Kamu kurumlarının kurulması, lağvedilmesi, görev ve yetkileri ile teşkilat yapısı, üst kademe yöneticilerinin göreve gelme ve görevden ayrılma esasları ile ilgili yetkiler Cumhurbaşkanı’na devredilecek.

Dışardan bakan: 5’i Başbakan Yardımcısı olmak üzere 26 olan bakanlık sayısı 14 ya da 15’e düşürülecek, bazı bakanlıklar kapatılırken bazılarının görev alanları da birleştirilecek. Cumhurbaşkanı kendisine 4 ya da 5 yardımcı atayacak, dışarıdan bakan ya da üst düzey bürokrat atanabilecek.

Meclis etkisiz

Cumhurbaşkanlığı kararnameleri Meclis onayı gerekmeksizin Resmi Gazete’de yayımlandıkları gün yürürlüğe girecek. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanacak. AKP’nin parlamenter rejimin kaldırılmadığının ispatı olarak gösterdiği bu yetkinin kullanımı da Cumhurbaşkanı’nın inisiyatifinde olacak. TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek ancak Cumhurbaşkanı’na tanınan geniş veto yetkisi yasamanın elini kolunu bağlayabilecek.

Temel farklar

Anayasa değişikliği ile getirilen Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile hükümetin Meclis’i devredışı bırakma aracı olarak kullandığı için eleştirilen kanun hükmünde kararname arasındaki temel farklar şöyle:

Bakanlar Kurulu, TBMM’de kabul edilen bir yetki kanunu çerçevesinde KHK çıkartabilirken, Cumhurbaşkanı Meclis’ten yetki almadan kararname çıkartabilecek.

Fiilen işlememekle birlikte KHK’lerin TBMM’nin onayına sunulması zorunluluğu Cumhurbaşkanlığı kararnameleri için geçerli olmayacak.

Meclis çoğunluğunun Cumhurbaşkanı’nın partisinde olmaması durumunda gündeme gelebilecek, kanun yoluyla kararnameleri işlevsiz hale getirme yolları da fiilen kapatıldı. Meclis’in kabul ettiği kanunu veto etme yetkisi bulunan Cumhurbaşkanı’nın geri gönderdiği kanunun yeniden kabulu için en az 301 milletvekilinin oyu gerekecek.