AKP'de endişeli günler

AKP’nin, MHP ile üzerinde uzlaştığı belirtilen anayasa önerisini, bugün ya da hafta sonu TBMM’ye sunması bekleniyor. Ancak partide hem Meclis hem de referandum süreciyle ilgili endişeler yaşanıyor. Parti kulislerinde, MHP’nin en az 25 milletvekilinin anayasa önerisine “evet‘ diyeceği yönünde garanti verdiği belirtiliyor. AKP kulislerinde, “Gizli oylama yapılacak. 25 milletvekilinin en az 20’si evet oyu verse bile bizden de fire çıkabilir. Bu durumda 330 oya ulaşılması kritik bir hale gelebilir” görüşü dile getiriliyor. Anayasa önerisi Meclis’ten geçse bile referandum sürecinde tersine esecek bir rüzgârın anayasa önerisini yüzde 50’nin altına düşürebileceği kaygısı yaşanıyor. Öneride yer alması beklenen ‘yedek milletvekilliği’ ile seçilme yaşını 18’e düşeren düzenlemenin paketten düşeceği beklentisi dile getiriliyor.

Başbakan Binali Yıldırım, MHP ile görüşmeleri sürdürülen anayasa değişikliği önerisini bu hafta sonuna kadar vereceklerini açıklamıştı. İki parti arasında pürüzlerin giderildiği, üzerinde uzlaşılan son metnin dün MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye sunulduğu belirtildi. AKP, anayasa önerisi için tüm milletvekillerinden imza topladı.

Öneri metnine son olarak Başbakan Binali Yıldırım imza koyacak ve öneri TBMM Başkanlığı’na sunulacak. Önerinin, bugün ya da yarın, en geç hafta başında TBMM Başkanlığı’na sunulması bekleniyor. AKP’de, henüz öneri metni ortaya çıkmamasına karşın hem Meclis hem de olası referandum süreciyle ilgili pek çok kaygı dillendirilmeye başlandı. Parti kulislerinde, bu konuda şu değerlendirmeler yapılıyor:

Ya Meclis’ten geçmezse: MHP’den en az 25 milletvekilinin öneriye ‘evet’ oyu vereceği şeklinde geliyor. Ancak oylama gizli, kimin ne oy vereceğini belirlemek mümkün değil, bunun bir garantisi yok. AKP’den de fireler olabilir. Eğer MHP’den 20 kadar milletvekilinden destek gelir, partiden de 5-6 fire olsa 330 rakamına ulaşmak çok riskli hale gelir. Öneri, 330’un 1-2 oy altında da kalabilir, 1-2 oy üstünde de çıkabilir. Bıçak sırtı bir tablo ortaya çıkar. Oylamaların seyrine bakılarak paketin son oylaması yapılmadan rafa kaldırılabilir. Böyle bir tablo, erken seçim olasılığını güçlendirir.

Referandumda yüzde 50’nin altında kalırsa: Öneri, Meclis’te 330’un üzerinde oyla geçerse referandum süreci başlayacak. Referandumda, anayasa paketinin yüzde 50’nin altında kalması, hem parti hem de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı büyük sıkıntıya sokar. Anketlerde yüzde 50 bandında da gözükse rüzgâr ters esebilir. Halkın, referandumda ‘hayır’ dediği bir konu uzun bir süre gündeme getirilemez. Mevcut sistemdeki sistem krizi aşılamaz bir noktaya gelir. Bu durumda Cumhurbaşkanı’nın parlamenter sistem içine çekilmesi ve yetkilerinin daraltılması gibi konular gündeme getirilir.

Yedek vekillik ve 18 yaş sıkıntısı: Anayasa paketine yedek vekillik ve milletvekili seçilme yaşının 18’e düşürülmesi yönünde maddeler konulması sıkıntı yaratır. Milletvekilleri, iki düzenlemeyi de istemiyor. Oylamalarda partide beklenmedik şekilde yüksek fire gelebilir. İki maddenin, iktidar milletvekillerinin firesiyle düşmesi durumunda partinin imajını zedeler.