AKP seçim kanunundaki değişiklik teklifini Meclis'e sundu
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Haluk İpek, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Milletvekili Seçimi Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına dair kanun teklifini Meclis Başkanlığı'na sundu. Teklifte beklentilerin aksine Kürtçe propaganda ise yer almadı.
cumhuriyet.com.trMeclis Başkanlığı'na sunulan 28 maddelik kanun teklifine göre siyasi partiler ve bağımsız adaylar, kamuya ait bina ve tesisler dışında kalan yerlerde seçim büroları açabilecek. Seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilecek. Seçim büroları saat 09.00'dan 23.00'e kadar halka açık faaliyette bulunulabilecek.
Güneş battıktan sonra da propaganda
Teklife göre, açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip iki saatin sonuna kadar propaganda yapılabilecek. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, yazılı basın ve yayın araçları ile internet ortamı ya da cep telefonlarına mesaj atarak da propaganda yapabilecek.
Kürtçe propaganda yer almıyor
Teklifte, seçim yasalarına ilişkin tartışmaların odağında yer alan Kürtçe propagandaya yer verilmedi. Teklif, propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtımına ilişkin yasakların kapsamını da daraltıyor. Siyasi partiler ve adaylar, seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanı, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi malzemeler ile 5 TL'yi geçmeyen kalem, anahtarlık, ajanda, şapka, çanta, tişört ve benzeri tanıtım malzemesi dağıtabilecek. Teklif, bilboardlarda propaganda süresini uzatarak 20 günden 30 güne çıkarılmasını öngörüyor. Vatandaşlar, konutlarına, işyerlerine veya taşıtlarına, partilere veya adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabilecek. İlan ve reklamlar her türlü vergi ve harçtan muaf olacak.
Sandıklar artık plastik olacak
Teklif oy sandıklarını da yeniden düzenliyor. Buna göre oy sandıkları artık tahta değil, eni 35, boyu 50, yüksekliği 40 cm, şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı sert plastikten olacak. Seçimlerde kullanılacak oy verme kabinleri, eni 120, boyu 150, yüksekliği 180 cm, portatif, hafif metal profil üzerinde, bir tarafı açılıp kapanabilir ve içini göstermeyen koyu renk kumaşla kaplı, kolay taşınabilir ve katlanabilir olacak şekilde yaptırılacak. Sandıkların ve oy kabinlerinin üzerinde Yüksek Seçim Kurulu ibaresi ve logosu bulunacak. Teklif oy zarflarının boyunu da büyütülmesini öngörüyor. Buna göre zarflar, her seçim için ayrı renkte, eni 15 cm, boyu 21 cm olacak.
Sandık çevresi ve sandık alanına yeni ayrım
Teklif sandık alanı ve sandık çevresi ayrımını da yeniden tarif ediyor. Buna göre sandık alanı, sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 100 metre yarıçaplı alandan oluşacak. Sandık çevresi ise sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 15 metre yarıçaplı alandan oluşacak. Bu ayrımla birlikte, sandık kurulu başkanına güvenlik konusunda daha fazla inisiyatif kullanma imkanı getiriliyor.
Vatandaşlık numarası olmayan belgeyle de oy kullanacak
Teklife göre sandık seçmen listesinde kaydı olmayanların oy kullanmalarına izin verilmeyecek, ancak kesinleşen muhtarlık bölgesi askı listelerinde adı yazılı olduğu veya bu listelere yazılması için askı süresi içinde başvurduğu ve listeye kaydedilmesine karar verildiği halde, çoğaltılarak sandık kurullarına verilen sandık seçmen listelerinde ismi yer almayan seçmenlerin, muhtarlık bölgesi askı listelerinin kesinleşmesine bakılmaksızın, ilçe seçim kurulundaki liste ile oy verecekleri sandık seçmen listesine ilave edilmelerine, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından karar verilecek. Böylece, seçmenin oy kullanması sağlanacak. Üzerinde T.C kimlik numarası bulunmayan belgeyle de oy kullanabilecek. T.C kimlik numarası olmayan bir kimlikle oy kullanılabilmesi için seçmen bilgi kağıdını ve T.C kimlik numarasını ispata elverişli resmi makamlarca onaylanmış belgeyi gösterilmesi yeterli olacak.Seçmenler, cep telefonu, fotoğraf veya film makinası gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine giremeyecek. Sandık kurulunda görev yapanlar ile güvenliğini sağlayan güvenlik görevlileri de oy kullanabilecek. Milletvekilleri ile milletvekili adayları, seçmen kütüğüne kayıtlı oldukları yerin ilçe seçim kurulu başkanından alacakları oy kullanma belgesini göstererek kayıtlı oldukları seçim çevresi içinde veya dışında, herhangi bir sandıkta oylarını verebilecek.
Oylar iki kez sayılacak
Oylar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılacak. İki sayım arasında fark olması durumunda ise üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılacak. Sandık sonuçlarına oy verme gününden sonraki salı günü saat 15.00'e kadar itiraz edilebilecek. Mevcut düzenlemede bu süre aynı gün saat 14.00'e kadar geçerli.
Oy kullanmaya engel olanlara ceza
Seçmenin oy kullanmasına engel olan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Bunun için tehdit, cebir veya şiddet kullanan kimseye ise üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu fiillerin birden fazla seçmene karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılacak. Teklif, birleşik oy pusulalarının şeklini de yeniden düzenliyor. Birleşik oy pusulasında siyasi partilerin özel işaretleri, tüzüğüne uygun biçimde renkli olarak bastırılacak. Siyasi partilerin adayları birleşik oy pusulasına yazılmayacak. Oy pusulalarında, partinin adı ve kısaltılmışı ile genel başkanının adı yazılı olacak. O pusulularında, bağımsız adayların ise adları yer alacak. Bağımsız adayların isimleri parti sütunlarının altına denk gelmeyecek şekilde yer alacak.