Agatha Christie'nin Poirot’su 100 yaşında!

Hercule Poirot karakteri ile tanıştığımız, Agatha Christie’nin ilk romanı olan Ölüm Sessiz Geldi yayımlanalı 100 yıl oldu. Altın Kitaplar Yayınevi, Polisiye kraliçesinin en sevilen roman kahramanlarından Hercule Poirot’nun 100 yıllık macerasına yaraşır bir projeyi okurların beğenisine sunuyor.

Poirot Seçkisi Seti, sürükleyici kurgusu ve dikkat çekici konularıyla her döneme hitap eden Ölüm Sessiz Geldi, Nil'de Ölüm, Roger Ackroyd Cinayeti, Acı Kahve, Doğu Ekspresinde Cinayet ve Cinayet Alfabesi romanlarından oluşuyor.

Ölüm Sessiz Geldi, Nil'de Ölüm, Roger Ackroyd Cinayeti, Acı Kahve, Doğu Ekspresinde Cinayet ve Cinayet Alfabesi / Agatha Christie / Çev.: Çiğdem Öztekin / Altın Kitaplar / 1576 s,

AGATHA CHRISTIE (1890-1976): 15 Eylül 1890 tarihinde, Torquay, Devon‘da doğmuştur. Tam adı Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mollowan’dır. Mary Clarissa Miller ve Mary Westmacott takma adını da kullanmıştır. Babası Frederick Alvah Miller ve annesi de Clarissa Miller’dır. Kız kardeşi Margaret Frary Miller ve erkek kardeşi Louis Montant Miller’dır.

Agatha Christie, evde eğitim görmüştür. Çok küçük yaşta annesi tarafından yazmak için cesaretlendirilen Christie, on altı yaşındayken, Paris‘e, şan ve piyano dersleri alacağı bir okula gönderilmiştir.

Ciddi anlamda ilk edebi denemeleri, duygusal konuları ele alan öyküler oldu. 1914'te bir Flying Royal Corps çalışanı olan Archibald Christie ile evlendi ve Fransa’ya gitti. Bu evliliğinden 1919 yılında kızları Rosalind, dünyaya geldi. Dislektik olmasına rağmen öykü, roman okumayı çok seviyordu.

Archiebald, Christie’nin, NancyNeele adında, daha genç bir kadına aşık olduğunu açıklaması üzerine, 1926 yılında boşanan Agatha Christie bu üzüntüsünün üzerine aynı yıl annesini de kaybetmiştir.

Aynı yıl 11 gün boyunca ortadan kaybolan Christie tüm aramalara rağmen bulunamadı. Arabası ağaçlara çarpmış, bavulları yerlere saçılmış vaziyette göl kenarında bulundu. Christie bir süre sonra ortaya çıksa da bu konu hakkında hiçbir açıklama yapmadı. Agatha Christie'nin geçici hafıza kaybına uğradığı, kocasını ve onun sevgilisini öldürme planları yaptığı gibi çeşitli iddialar ortaya atıldı.

1928 yılında sonuçlanan boşanma sürecinin iki yıl sonrasında, Agatha Christie, 1927’de, Ortadoğu’ya yaptığı ziyaretler sırasında tanıştığı, Arkeolog Max Mallowan’a, Suriye ve Irak’taki kazı alanlarına yaptığı yolculuklarda eşlik etmiştir. Daha sonra Max Mallowan ile evlenen Christie, bir çok yer gezip, görmüştür.

Agatha Christie’nin ilk dedektif romanı, The Mysterious Affair at Styles’dır (Styles’daki Esrarengiz Olay). Daha sonra kırkı aşkın romanda karşımıza çıkacak olan ünlü Belçikalı dedektif karakteri, Hercule Poirot’u ilk kez kullandığı kitabıdır. Kitap, çeşitli yayınevinlerinden geri çevrilmiştir. Daha sonra 1920 yılında Bodley Heidi Yayınevi tarafından kabul edilmiştir.

En çok çalıştığı ve yoğun olduğu dönemi 1920’lerin sonu olan Agatha Christie’nin, 1930’larda, farklı esrarengiz olayları konu alan dört, Dedektif Hercule Poirot’un hikayelerini yazdığı on dört, Miss Marple ve Müfettiş Battle’ın hikayelerini yazdığı dört kitabı basılmıştır. Christie, yine aynı yıllarda Harley Quin ve Mr. Marker Pyne hikayelerinin anlatıldığı, iki kitap yazmıştır. Daha sonra da iki sahne oyunu yazmıştır.

Christie'nin, diğer kitabında yazdığı ünlü dedektifi, görevinde amatör olan dedektif Miss Jane Marple, tipik bir İngiliz karakteri olarak kaleme alınmıştır. Poirot karakteri, mantığını, akılcı metotlarını ve “küçük gri hücreler”ini kullanarak esrarengiz olayları çözüme ulaştırmak için görevini yerine getiren bir dedektiftir.

Marple karakteri, kadınlık içgüdülerine ve empati kurma yeteneğine güvenen bir dedektif olarak görevini yerine getirmiştir. Marple’ın adı, içlerinde ilk olarak Agatha Christie’nin 1930’da yazdığı, Murder At The Vicarage (Ölüm Çığlığı) ve son olarak da, 1977’de yazdığı, Sleeping Murder (Uyuyan Ölüm)’ın bulunduğu, on yedi kitabında geçmektedir. Poirot ve Miss Marple karakterlerinin ikisi de sinema ve televizyona uyarlanmıştır.

1978 yılında Michael Apted’in yönetmenliğini yaptığı ve Agatha Christie’yi, Vanessa Redgrave’in canlandırdığı, Christie’nin gerçek hayat öyküsünü konu alan Agatha filmi, çekilmiştir. Film, 1926 yılında Christie’nin boşanmasından sonra bir süreliğine ortadan kaybolup Harrowgate Oteli’nde, Mrs. Neele adı altında yaşamasını konu almaktadır.

Agatha Christie’nin, 1936 yılında Mary Westmacott takma adı altında yazdığı, ilk altı psikolojik romantizm romanı basılmıştır.

1937 yılında ise Howard Carter’la tanıştığı, Luxor ziyaretinden sonra, 1973 yılına kadar basılmayan, “Akhanaton” adlı sahne oyununu yazmıştır. Bu oyun 1979 yılında New York Londra’da, “Akhanaton” ve “Nefertiti” adıyla sahnelenmiştir.

Hayranlarınca her kitabı beğenilmekle birlikte, Agatha Christie’nin edebi kaygılarla yazdığı bazı romanlar eleştirmenlerin de dikkatini çekti. On Küçük Zenci romanı da polis romanının klasikleri arasındadır.

Agatha Christie, ikinci dünya savaşı sırasında, Londra’da Univesity College Hospital dispanserinde görev yapmıştır. Savaş sonrasında, roman çalışmalarına devam etmesinin yanı sıra, sahnede ve sinemada da başarı kazanmıştır.

1954 yılında “Witness for the Prosecution (Beklenmeyen Şahit)” oyunu, New York Drama Critics Circle tarafından, sezonun en iyi yabancı sahne oyunu seçilmiştir. Agatha Christie, 1967 yılında, İngiliz Araştırma Klübü’nün başkanı olmuştur. 1971 yılında ise AgathaChristie, İngiltere’nin en yüksek onur ünvanı olan “Britanya İmparatorluğu Kadın Komutanı” nişanını almıştır.

Agatha Christie, 12 Ocak 1976’da, 86 yaşında İngiltere Wallingford'da hayatını kaybetti. Polisiye edebiyatın öncüsü olarak anılan yazar, kısa hikâyeleri ve sahne oyunlarının yanında yüzden fazla roman yazmıştır. Yüz farklı dile çevrilen ve tüm zamanların en çok satan İngiliz roman yazarı olan Christie’nin. yapıtları tüm dünyada yüz milyonlarca, İngiltere’de ise bir milyar kopyanın üzerinde satmıştır.