6 yıllık vurgunun belgesi

Türkiye’nin Rusya’dan aldığı yıllık 8 milyar metreküp doğalgaza aracılık eden ve fiyatın şişmesine neden olan Turusgaz’a ödenen rakam belli oldu. Dönemin Başbakanı Abdullah Gül’ün imzasını taşıyan Başbakanlık belgesine göre, 1998 yılından itibaren Turusgaz’a, “Rus Gazxport şirketinden alınan gaz fiyatı üzerine 6 milyar metreküpten fazlası için 10 Amerikan Doları/1000 metreküp eklenerek” ödeme yapılmış. Turusgaz’a 1998 yılında yapılan ve söz konusu anlaşmadaki etkisinin zayıflatıldığı 2004 yılına kadar en az “100 milyon ABD Doları’nı” aşkın para aktarılmış. Gül’ün “olur” verdiği resmi belgeye göre ödemeyle ilgili skandalın 2003 yılı başında Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından soruşturulması istenmiş, bu istem belgeye, “Öncelikle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Teftiş Kurulu’nca inceleme ve gerekirse soruşturma konusu yapılması” ibaresiyle konulmuş. Cumhurbaşkanı Gül’-ün Başbakanlık yaptığı dönemde emriyle hazırlanan bir rapor ve sonrasında Gül’ün imzasını taşıyan resmi yazı “halkın parasının gereksiz yerlere nasıl aktarıldığını” belgeliyor.

 

Aynı gaza 10 dolarlık fark 

Türkiye’deki elektrik ve doğalgaz maliyetleri ve satış tarifelerine ilişkin Başbakanlık Başmüfettişi Turgay Samur koordinatörlüğünde, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu Uzmanı İlhami Özşahin ve BOTAŞ Genel Müdürlüğü Uzmanı Cihan Kavak tarafından yapılan inceleme sonucu oluşan rapor 26 Aralık 2002 tarihinde, 31/02-57 sayısıyla Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı’na sunuldu. Raporda yer alan “bilgi notu” da 3 Ocak 2003 tarihinde Teftiş Kurulu Başkanvekili Hüsnü Yılmaz tarafından dönemin Başbakanı Abdullah Gül’e sunuldu. Başbakanlık belgesinde yer alan bilgi notunda aynen şu ifadelere yer verildi:

“BOTAŞ ile TURUSGAZ AŞ. arasında 1998 Şubat ayında imzalanan sözleşme ile TURUSGAZ aracılığı ile Rusya Federasyonu’ndan 23 yıl boyunca yılda 8 milyar m3 doğalgaz ithal edileceği,

Sözleşmeye göre TURUSGAZ’a Rus Gazxport şirketinden (Rus Gazprom şirketinin satış şirketi) alınan gaz fiyatı üzerine 6 milyar m3’ten fazlası için 10 USD/1000 m3 eklenerek ödeme yapılmasının kabul edildiği, anılan firmaya, ilave bir katma değer söz konusu olmadığı halde belirtilen miktar kadar fazla ödemede bulunulduğu...”

 

Botaş Gazprom ortaklığı

Olayın soruşturmaya konu olması ise yine belgede şu cümlelerle yer aldı:

“Uygun görüldüğü takdirde, bilgi notunda belirtilen konuların öncelikle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Teftiş Kurulu’nca inceleme ve gerekirse soruşturma konusu yapılması, anılan Bakanlığın yetkisi dışında kalan bir hususun tespiti halinde durumun ayrıca Başbakanlık Teftiş Kurulu’na iletilmesi, yönünde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na talimat verilmesini...”

Enerji Bakanı Hilmi Güler’in 2003 yılı boyunca “Turusgaz aradan çekilecek” yönünde verdiği mesajlar; 2004 yılında ise söz konusu şirketin anlaşmadaki fiyat etkisinin düşürülmesi Türkiye’nin altı yıl boyunca resmi belgeye de yansıyan 100 milyon doları aşkın parayı gereksiz yere bir şirkete aktardığını belgeliyor. Turusgaz’ın büyük ortaklarının ise gazı alan BOTAŞ ile gazı satan Gazprom olması Türkiye ile Rusya arasındaki doğalgaza aracılık yapan bu şirketin varlık nedenini de ortaya koyuyor.