50 milyar lira el değiştirdi

OHAL’le TMSF’ye devredilerek el değiştiren 200’den fazla şirketin ve 30 binden fazla çalışanın akıbeti belirsiz

Ayfer Arslan

15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL kapsamında FETÖ’ye finansal destek sağladığı iddiasıyla bir zamanlar Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasında yer alan şirket ve holdingler de birer birer TMSF’ye devredildi. Söz konusu gelişmeler bir yandan toplam büyüklük açısından ciroları 50 milyar lirayı aşan 200 civarında şirketin ve 30 bini aşan çalışanın akıbetini belirsiz hale getirirken doğrudan yatırımların azalması ve büyümenin daralacağı endişelerine de yol açtı.

TMSF ise tekstilden inşaata, eğitimden lojistiğe kadar hemen hemen her sektörde faaliyet gösteren dev bir holdinge dönüştü. Fon’a devredilen ilk şirket yaklaşık 6 milyar liralık cirosuyla 12 bin kişiye istihdam sağlayan Boydak Holding oldu. 7 ayrı sektörde 34 şirkete sahip olan holding, İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde 6, ikinci en büyük sanayi kuruluşu listesinde ise 1 şirketi ile yer alıyor. 10 milyar dolar değerindeki 18 şirketi ile Koza İpek Holding de Fon bünyesine geçen gruplar arasında. 1948 yılında işadamı ve matbaacı Ali İpek tarafından Koza Davetiye ile temelleri atılan Holding’in Koza Altın İşletmeleri AŞ, İpek Doğal Enerji Kaynakları Araştırma ve Üretim AŞ, Koza Prodüksiyon ve Ticaret AŞ, Rek-tur Reklam ve Pazarlama Ticaret Şirketi ve İpek Online Bilişim Hizmetleri gibi şirketleri bulunuyor.

Dumankaya ve Fi Yapı da FETÖ soruşturması kapsamında yönetimi Fon’a devredilen şirketler arasında. Dumankaya, 2014 yılında Capital 500 Türkiye listesinde, cirosunu en çok artıran 25 firma arasında 3. sırada yer almıştı. 2006 yılında Fikret İnan tarafından kurulan şirket, Fi- Tower, Fi-Life markarıyla çeşitli lokasyonlarda 6 bin adete yakın konut üretti. Şirketin teslim etmesi gereken 5 bin kadar da konut bulunuyor. 2 Eylül 2016 tarihinde TMSF’ye devredilen Naksan Holding Gaziantep merkezli bir kuruluş. 7 bin kişiye istihdam sağlayan holdingin 4 milyar dolar civarında mal varlığı bulunuyor. 3 Eylül 2016’da Fon’a devredilen Kaynak Holding de 16 farklı sektörde faaliyet gösteren 30 şirkete sahip. Yaklaşık 8 bin 500 çalışanı olan Kaynak Holding’in 30 şirketle yaptığı toplam ciro yıllık1.5 milyar TL civarında.

'YATIRIMCI GELMEZ'

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Aziz Konukman, mülkiyet haklarının kapitalizmin olmazsa olmaz koşullarından bir tanesi olduğunu vurgulayarak OHAL süresince, terör örgütleriyle irtibatı belirlenen şirketlerin, doğrudan TMSF’ye devredilmesi ile bu ilkenin ayaklar altına alındığını savundu. Konukman, şöyle devam etti: “AKP iktidarı dış kaynakla sistemi çevirmeye çalıştığı için esas derdimiz; doğrudan yatırımların artması. Burada yeşil saha yatırımları da dediğimiz sıfırdan yatırımlar sürdürülebilir büyüme açısından büyük önem arz ediyor. Ancak bir ülkede hukuk güvenliği kaybolursa, mülkiyet hakları güvence içinde değilse, sıfırdan yatırımlar da gelmekte tereddüt eder.”