12 Haziran öncesi seçmen ne diyor?

New York Üniversitesi'nden Doç. Dr. Selçuk Şirin ile Okan Üniversitesi'nden Yard. Doç. Dr. Çağdaş Şirin liderliğindeki İKSara'nın 81 il, 349 ilçe, 77 belde ve köyde 2220'si erkek, 2158'i kadın toplam 4378 kişi üzerinde yüz yüze görüşme yöntemiyle gerçekleştirdiği ankette seçmenin politik tercihi kadar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun seçmende yarattığı algı dikkat çekici bulundu.

Güvenilirlik testi

İKSara, kamuoyu yoklamasında liderlerin parti tabanları üzerindeki beğeni seviyelerini ölçtü. AKP seçmeninin yüzde 95.67'si, CHP seçmenin yüzde 85.71'i, MHP seçmenin ise yüzde 78.11'i kendi genel başkanlarını beğendiklerini söyledi.

Araştırmada AKP ve CHP liderleri 'güvenilirlik' açısından da sorgulandı. Buna göre, 'Recep Tayyip Erdoğan sözüne güvenilir bir siyasetçi midir?' sorusuna AKP seçmeninin yüzde 98'i, CHP'lilerin yüzde 11.5'i, MHP'lilerin yüzde 25.56'sı, BDP'lilerin yüzde 26.67'si, kararsızların yüzde 58.22'si 'evet' dedi.

'Kemal Kılıçdaroğlu sözüne güvenilir bir siyasetçi midir?' sorusuna da CHP seçmeninin yüzde 94.64'ü, kararsızların yüzde 43.12'si, MHP'lilerin yüzde 35.9'u, BDP'lilerin yüzde 27.27'si ve AKP'lilerin yüzde 8.67'si 'evet' yanıtı verdi.

İki liderin Top 10'u

İKSara'nın anketinde seçmenlere iki liderin adı söylendiğinde akla gelen ilk kelimenin ne olduğu da soruldu. Ortalamalar alındığında en çok akla gelen 10 kelime şöyle sıralandı:

Kılıçdaroğlu:

Dürüstlük
Bilmiyorum
Güvenilmez
Gandi
İyi
Halk
Lider
Muhalefet
Samimiyet
Umut
 

Erdoğan:

Lider
Güvenilmez
Dürüst
Başbakan
İyi
Güvenilir
Din
Mükemmel
Yorumsuz
Akıllı

Kutuplaşma göstergesi

İKSara Genel Müdürü Yrd. Doç Dr. Çağdaş Şirin, ankette iki lider için de 'Güvenilmez' ifadesinin çıkmasını şöyle yorumladı:

"Her iki partinin tabanı da karşı partinin lideri ne derse desin, ne yaparsa yapsın karşı. Bu nedenle karşı partinin liderini güvensiz buluyor. Bu da toplumdaki siyasi kutuplaşmanın boyutunu gözler önüne seriyor."

Şirin, Kılıçdaroğlu ile ilgili  "Bilmiyorum" ifadesi için de "Ya gerçekten hiç tanımıyorlar, ya da yorum yapabilecek kadar tanımadıklarını düşündükleri için bu ifadeyi kullanıyorlar" şeklinde yorumladı.

"CHP, Clinton ve Blair yöntemini başarılı uyguluyor"

Ankette seçmenlere yöneltilen "Bu pazar seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?" sorusuna katılımcıların yüzde 43.1'i AKP, 27.0'si CHP, 11.9'u MHP, 5.0'i BDP, 1.0'i SP, 0.5'i DP yanıtını verdi.

Kararsızlar dengeli dağıtıldığında şu sonuçlar ortaya çıktı: AKP yüzde 46.4, CHP yüzde 30.3, MHP yüzde 13.5, DP yüzde 5.4, SP yüzde 1.4, DP yüzde 0.9, diğer yüzde 2.0.

İKSara Genel Müdürü Yard. Doç. Dr. Çağdaş Şirin bu sonuçları şöyle yorumladı:

"Bizim şimdiye kadar yaptığımız araştırmalarda ilk defa CHP 30 puan sınırını burun farkıyla da olsa aşmış görünüyor. Şubat anketimizde yüzde 27.8 oy oranına ulaşmıştı. Zira, CHP mart ayı boyunca oldukça iyi bir performans sergiledi. CHP, ABD'de Bill Clinton'ın ve İngiltere'de Tony Blair'in uyguladığı perakende kampanya modelini çok başarılı bir şekilde uyguluyor aslında. Yani, yoksullara 'aile sigortası' ile gençlere 'askerlik', taşeron işçilere 'kadro' ve köylülere 'ucuz mazot' gibi özel projelerle CHP uzun bir zamandan sonra ilk defa kendi doğal tabanı dışındaki alanlara yöneliyor. "

Kısa askerliğe her 4 CHP'liden biri karşı

CHP'nin askerlikle ilgili önerisi seçmenin yüzde 44'ünün desteğini alabildi. Parti tabanlarına göre bakıldığında CHP'nin bu önerisine CHP'lilerin  yüzde 75'i destek verirken, AKP'lilerin yüzde 70.8'i karşı. Öneriyi BDP'lilerin yüzde 53.7'si, MHP'lilerin yüzde 32.3'ü, kararsızların yüzde 31.7'si destekliyor.

Güneydoğu'da CHP'nin adı yok

İKSara, TÜİK'in bölge tanımlarını baz alarak, bölgesel oy dağılımlarını da ölçtü. AKP ve CHP açısından bölgesel oy dağılımlarına bakınca ortaya çıkan tablo AKP'nin en büyük farkı Kuzeydoğu Anadolu ve Orta Anadolu'da aldığı görülüyor. CHP, Ege ve Batı Marmara bölgelerinde birinci parti. Güneydoğu'da ise AKP için yüzde 44.61, CHP için yüzde 6.77 destek göze çarpıyor.

Gazeteci tutuklamak yanlış

İKSara'nIn anketinde seçmene geçen ay gündeme oturan gelişmeler de soruldu.

Aralarında Ahmet Şık ve Nedim Şener'in da bulunduğu gazetecilerin tutuklanmasını ankete katılanların yüzde 48'i 'Doğru bulmuyorum' diye yanıtlarken yüzde 36'sı tutuklamaların yerinde olduğu görüşünde. Gazetecilerin tutuklanmasına en çok AKP tabanı destek verirken, CHP'liler en karşı olan grup arasında yer aldı. Seçmenlerin yüzde 17'si ise 'Bu konuda fikrim yok' dedi.

Nükleer santrale karşıyız

Türkiye'de nükleer santral kurulması konusu da mercek altına alındı. Seçmenlerin yüzde 59'u 'Nükleere hayır' derken, evet diyenlerin oranı yüzde 41 oldu.

Ev kadınları memnun, öğrenci ve işsiz rahatsız

Seçmenlere hükümetin son dönemdeki icraatlarını beğenip beğenmedikleri de soruldu.

Meslek grupları açısından bakıldığında ev kadınları ve serbest meslek sahiplerinin hükümetin icraatlarından en memnun iki grup olduğu görüldü. Buna göre, ev kadınlarının yüzde 62.12'si, serbest meslek sahiplerinin ise yüzde 57.49'u hükümetin icraatlarını beğendiklerini ifade etti. Buna karşılık işsizlerin yüzde 54.36'sı, öğrencilerin yüzde 59.26'sı hükümetin icraatlarını beğenmediklerini söyledi.