100 kişiden 27'si sigortasız!

İşsizlik oranının yüzde 9.4 olduğu 2011 yılı Mayıs döneminde, istihdam edilen 24 milyon 445 bin kişiden 10 milyon 430 bininin kayıtdışı olduğu belirlendi. Mayıs'ta kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.9 puan azalışla yüzde 42.7'ye gerilerken, bir önceki aya göre 0.6 puanlık artış yaşandı. Son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 390 bin kişiden 375 bin kişisinin sosyal güvencesi olmadan çalıştırıldığı belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Mayıs'ta istihdam edilen toplam nüfus 24 milyon 445 bin olurken, bunun 10 milyon 430 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. 2011 yılı Mayıs ayında kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.9 puan azalışla yüzde 42.7'e gerilese de, bir önceki aya göre 0.6 puan artış gösterdi. Mayıs itibariyle son 1 yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 375 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 390 bin kişiden yüzde 27'si kayıtdışı istihdam edildi. Mayıs döneminde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 0.4 puan artışla yüzde 59.2'ye yükseldi. Geçen yıl Mayıs döneminde istihdam edilen 6 milyon 682 bin kadından 3 milyon 934 bini kayıtdışı istihdam ederken, bu yıl aynı dönemde 7 milyon 223 bin kadından 4 milyon 279 bininin kayıtdışı çalıştığı belirlendi. Böylece son bir yıllık dönemde istihdam edilen 541 bin kadından yüzde 64'ünün (345 bin kişi) kayıtdışı çalıştırıldığı belirlendi. Mayıs dönemde erkeklerde kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2 puan azalışla yüzde 35.7 oldu. Bu dönemde, 17 milyon 223 bin erkek çalışanın 6 milyon 152 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 850 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısı 31 bin kişi arttı. Böylece son 1 yılda çalışmaya başlayan erkek işgücünün sadece yüzde 3.7'sinin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi.

Kendi adına çalışan 3.1 milyon kişi kayıtdışı istihdam ediyor

Mayıs itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 4 bin kişilik artışla 3 milyon 115 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 757 bin kişiden yüzde 65.5'i kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 15 milyon 27 bin kişiden yüzde 26.1'ini oluşturan 3 milyon 920 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 263 bin kişiden yüzde 21.9'unu oluşturan 276 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan, ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 398 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 91.8'ini oluşturan 3 milyon 120 bin kişisinin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 5 milyon 210 bini tarımda, 5 milyon 220 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Mayıs 2010'da yüzde 85.8 iken, bu oran 2011 Mayıs'ta yüzde 83.1'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2010 Mayıs ayındaki yüzde 29.3'lük seviyesinden yüzde 28.7'ye indi.


İstihdamdaki nüfus ve kayıt dışı çalışanlar

Mayıs, bin kişi,15 yaş üzeri)

Toplam Kayıtdışı Kayıtdışı

İstihdam İstihdam Oranı(%)

Toplam 24.445 10.430 42,7

Ücretli/yevmiyeli 15.027 3.920 26,1

İşveren 1.263 276 21,9

Kendi hesabına 4.757 3.115 65,5

Ücretsiz aile işçisi 3.398 3.120 91,8

Tarım 6.273 5.210 83,1

Tarım dışı 18.172 5.220 28,7