10 milyon kişi kayıtdışı çalışıyor

İşsizlik oranının yüzde 12'ye gerilediği Nisan ayında, istihdam edilen 22 milyon 501 bin kişiden 9 milyon 747 bininin kayıtdışı olduğu belirlendi. Nisan ayı itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı ayına göre 0.6 puan artışla yüzde 43.3'e yükselirken, kayıtdışı çalışan sayısında 905 bin kişilik artış yaşandı. Kayıtdışılığın özellikle kadınları vurduğu bu dönemde, kadın istihdamı geçen yılın aynı ayına göre 1.7 puan artışla yüzde 58.6'ya çıkarken, son bir yılda kayıtdışı çalışan kadın sayısında 520 bin kişilik artış yaşandı. Kayıtdışı erkek istihdamında oransal bazda geçen yıla göre 0.1 puanlık azalış olsa da son bir yılda kayıtdışı çalışan erkek sayısı 386 bin kişi arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Nisan ayında istihdam edilen toplam nüfus 22 milyon 501 bin olurken, bunun 9 milyon 747 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. Nisan 2009'da yüzde 42.7 olan kayıtdışı istihdam oranı 2010 yılının aynı ayında 0.6 puanlık artışla yüzde 43.3'e çıktı. Nisan ayı itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında 905 bin kişilik artış yaşandı. Bu dönemde istihdam artışı 1 milyon 803 bin kişi oldu. Böylece son bir yılda istihdam edilenlerin yüzde 50'si sosyal güvencesi olmadan çalışmak zorunda kaldı. Nisan ayı itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre erkek istihdamında kayıtdışılık oranı 0.1 puan gerilemeyle yüzde 37.2 olurken, 16 milyon 62 bin erkek çalışanın 5 milyon 973 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Bu dönemde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 1.7 puan artışla yüzde 56.9'dan 58.6'ya çıktı. 6 milyon 439 bin kişilik kadın istihdamından 3 milyon 775 bininin kayıtdışı istihdam ettiği belirlendi.

Nisan sonu itibariyle son bir yıllık dönemde istihdam edilen kadın sayısı 722 bin kişilik artış gösterirken, aynı dönemde kadın istihdamındaki kayıtdışı sayısı da 520 bin kişi arttı. Nisan 2010 itibariyle son bir yıllık dönemde erkek istihdamındaki artış 1 milyon 81 bin kişi olurken, yine bu dönemde kayıtdışı çalışan erkek sayısında 386 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son bir yılda istihdam edilen kadınların yüzde 72'si kadar kadın işgücü, erkeklerin ise 35.7'si kadar erkek işgücü kayıtdışı istihdam ettirilmiş oldu.

Kendi adına çalışanlarda kayıtdışılık yüzde 67.4

Nisan ayında kendi hesabına çalışan 4 milyon 604 bin kişiden yüzde 67.4'ü kayıtdışı istihdam etti. Böylece bir yıllık dönemde kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 77 bin kişilik artışla 3 milyon 105 bine çıktı. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 13 milyon 603 bin kişiden yüzde 25.8'ini oluşturan 3 milyon 512 bin kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 211 bin kişiden yüzde 24.9'unu oluşturan 302 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.
 

Aile işçilerinin yüzde 91.8'i kayıtdışı

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 83 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 91.8'i oranındaki 2 milyon 829 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 779 bini tarımda, 4 milyon 968 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Nisan 2009'da yüzde 85.8 iken, bu oran 2010 Nisan'da yüzde 85.1'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2009 Nisan'daki yüzde 29.2'lik seviyesinden yüzde 29.4'e çıktı.