Tarihe damga vuran sivil itaatsizlik eylemleri

Sivil itaatsizlik Henry David Thoreau, Mahatma Gandhi, Martin Luther King ve John Lennon gibi ünlü isimlerin bile başvurduğu bir pasif direniş eylemlerinden oluşur. İşte derlenen tarihteki en önemli sivil itaatsizlik eylemleri. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun 420 kilometre yürüyerek gerçekleştirdiği 'Adalet Yürüyüşü' ve HDP'nin devam eden 'Adalet Nöbeti' eylemleri yakın dönemde akılda kalan sivil itaatsizlik eylemleri oldu. İşte tarihe geçen sivil itaatsizlik eylemleri...

28 Temmuz 1917 Yılında St. Louis'de iki yüzü aşkın siyahinin öldürülmesinin ardından Harlem'de toplanan 8 bin kişi tarafından bandolu ve kadınların beyaz, erkeklerin siyah kıyafetler giyerek yaptığı protestosu.

Tuz Yürüyüşü - Salt March Gandhi. Mart 1930'da tuz vergisine karşı yeni bir Satyagraha başlattı. Kendi tuzunu yapmak için Ahmedabad'dan Dandi'ye 12 Mart'tan 6 Nisan'a kadar 400 kilometre yürüdü. Denize doğru yapılan bu yürüyüşte Gandi'ye binlerce Hintli eşlik etti. Britanya idaresine karşı en rahatsız edici kampanyası bu olmuştur ve Britanyalılar buna karşılık vererek 60.000'in üzerinde kişiyi hapse atmıştır.

Mongomery Otobüs Boykotu - Montgomery bus boycott ABD'nin Alabama Eyaletinde otobüslere zencilerle beyazların ayrı kapılardan girmesi ve ayrı yerlere oturmasını zorunlu kılan "Jim Crow" yasasının sonunu getiren eylemi ile tarihe geçen isim ise Rosa Parks oldu. Parks'ın hapse gitmesinden sonra zenciler her yere yürüyerek gittiler ve müşterilerinin dörtte üçünü kaybeden firma tam bir yıl sonra pes etti.

1968 Olimpiyatlarında siyah eldiven - Black Power John Carlos ve Tommie Smith ikilisinin 1968 Meksika'nın Mexico City şehrinde yapılan Olimpiyatlarda madalya seremonisinde iken ABD'de yaşanan ırkçılığa karşı protestolarıdır.

Bad-ins For Peace Bir dönemin efsane ismi John Lennon ve Yoko Ono'nun 20 Mart 1969'daki evlilikleri ile kamuoyunda bulan geniş yankıyı kullanıp savaşları protesto etmek için basına yatak odalarını açmalarıdır.

Tanka karşı duran adam 5 Haziran 1989'da, Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda Çin yapımı Type 59 tankları önünde tek başına durarak tankların geçişini engellemeye çalışması sırasında fotoğrafı ve videosu ile dünya basınında hafızalara kazınmıştır.

Danimarka halkının pasif direnişi İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerce işgal edilen Danimarka'da, Nazi yönetimi Yahudileri kolaylıkla ayırt edebilmek için, onları, arkasında altı uçlu sarı yıldız bulunan giysiler giymeye mecbur etti. Danimarka halkı, Yahudilere karşı çıkarılan bu yasayı kabullenmedi. Aralarında kralın da bulunduğu hemen herkes, sırtı sarı yıldızlı giysilerle çıktı sokağa. Danimarka halkının bu tavrı, Yahudilerin tanınmasını da imkansızlaştırdı. Naziler, hareketin lideri olarak gördükleri Danimarka kralını gözetimleri altında tutabilmek için onu çok hasta olduğunu açıklayarak, kralı saraya hapsettiler. Ancak Danimarka halkı, ülkenin hemen her yerindeki çiçekçilere gidip krala gönderilmek üzere buketler hazırlattılar. Kısa sürede günlük hayat işlemez duruma geldi. Sonuçta, çiçek taşıdıkları için insanları tutuklayamayan Nazi yönetimi, kralın aniden iyileştiğini bildirmek zorunda kaldı.

Süngülere Çiçek Takanlar Vietnam Savaşı ABD’nin belki de en büyük hezimeti. Savaş, 1960'larda birçok protestoya ilham kaynağı oldu. Bu gösterilerin en çarpıcı görüntülerinden biri, 17 Nisan 1965'te Washington’daki yürüyüşte, askeri muhafızların süngüsüne çiçek takan bir gencin fotoğrafıydı. Basit, ama güçlü bir mesaj veren bu örnek, 1970'te düzenlenen gösterilerde de tekrarlandı.

Şarkı Söyleme Direnişi Mayıs 1990’da Sovyet yönetimi altındaki Eston Meclisi’nin SSCB aleyhine çıkan bir kararını protesto eden binlerce etnik Rus, eylemlerin sonucunda başkent Tallinn’deki parlamento binasını kuşatır. Kapıları zorlanan, camları kırılan ve hatta bazı eylemcilerin yakmaya çalıştığı binayı ise ne polisler korur ne de Sovyet askerleri… Eston Meclis Başkanı devlet radyosundan bir anons yapar: “Sayın halkımız, kuşatma altındayız. Lütfen bize yardım edin.” Anons yapıldıktan 5 dakika sonra bütün Tallinn sokağa dökülür ve halk, kuşatma altındaki parlamento binasını etrafını sarar. Sayıca Ruslar’dan fazla olan Estonlar herhangi bir şiddet eylemi göstermezken, hep bir ağızdan şarkı söyleyerek direnmeye başlar. Kalabalığın giderek artması üzerine Rus eylemciler meydandan çekilir. Ancak olaylar diğer ülkelere de sıçramıştır. Kuzeydeki Estonya’dan, güneydeki Litvanya’ya kadar yüzlerce kilometrelik insan zinciri oluşur.

Bonus - Cumartesi Anneleri 27 Mayıs 1995'ten bu yana her Cumartesi günü Galatasaray Meydanında oturma eylemleri düzenleyerek, gözaltında kaybolan yakınlarını ve faili meçhul siyasi cinayetlere kurban giden yakınlarının faillerini arayanlardan oluşan bir topluluktur.