İşte son araştırma: Hangi ittifak kaç vekil çıkaracak? İl il detaylar ortaya çıktı

AYŞE SAYIN - CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “dip dalga geliyor” sözlerine dayanak oluşturan kamuoyu araştırması, AKP ile MHP arasında yaşanan “oy kapma” çatlağının, anket sonuçlarına da yansıdığını ortaya koydu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalacağı ve yarışın CHP adayı Muharrem İnce ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında geçeceğine kesin gözüyle bakılırken; Erdoğan’ın oy oranı ilk kez “cumhur ittifakı”nın altında görünüyor. Bu durum, “MHP seçmenlerinden bir bölümü oylarını Millet ittifakı adaylarından, Muharrem İnce yada Meral Akşener’e vereceğini söylemektedir” saptamasıyla açıklandı.

‘Kim çıkardı bu başkanlığı’, ‘ya hep ya hiç’in kötü sonucu

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na özel hazırlanan ve Plus Mayak’ın sahibi Veysi Fidan tarafından yapılan sunumda çarpıcı veriler dikkat çekti. Cumhuriyet’in ulaştığı kamuoyu araştırmasında, 24 Haziran seçimlerine katılımın yüzde 85’le yüksek olacağı öngörüldü.

7 Haziran, 1 Kasım 2015 seçimleri, 16 Nisan referandumu sonuçları dikkate alınarak yapılan simülasyonlara da yer verilen araştırmada 81 ilin olası milletvekili dağılımına da yer verildi. Araştırmadan dikkat çeken sonuçlar şöyle:

AKP 5'te 1’ini, MHP 10’da 4'ünü kaybetti: Araştırmaya göre karasızlar dağıtılmadan önce AKP’nin oy oranı yüzde 38, CHP’nin 24.2, HDP’nin 11.7, İYİ Parti 10.9, MHP 7.1, SP 2.5 olarak görünüyor.

Kararsızlar dağıtıldığında AKP, yüzde 39,9, CHP yüzde 25,4, HDP yüzde 12,3, İYİ Parti 11,4, MHP 7,4 ve SP 2,6 görünüyor. Buna göre AKP ilk kez yüzde 40 bandının altında görünürken, HDP hiç bir koşulda baraj sorunu yaşamıyor. Bulgular, AKP’nin 1 Kasım seçimlerinde aldığı oyların 5’te birini, MHP’nin ise 10’da 4’üne yakınını kaybettiğini gösteriyor. CHP’nin oylarını koruduğu, Saadet Partisinin, oylarını neredeyse 4 kat arttırdığı gözleniyor. İlk kez seçime giren İYİ Parti de baraj sorunu yaşamıyor.

Bulgular AKP-MHP, BBP’nin oluşturduğu Cumhur ittfakının yüzde 50'lik oy oranını yakalamayamadığını ve yüzde 47,3’te kaldığını gösteriyor. CHP- İYİ Parti-Saadet Partisi’nin oluşturduğu millet ittifakı ise yüzde 39,4 oy oranıyla yüzde 40 bandına yaklaşıyor. Bu nedenle HDP, kilit parti konumunda görünüyor.

81 il ölçeğinde yapılan simülasyona göre cumhur ittifakının 289, ittifakının 216 milletvekili, HDP’nin ise 69 milletvekili kazanma olasılığının yüksek görünürken, 26 milletvekilliğinin, küçük oranlarda oy değişiklikleri kazanılacağı için “ortada” bulunuyor. Ancak yapılan simülasyonlarda, bu 26 milletvekilliğinden 12’sinde millet, 11’inde cumhur, 3’ünde ise HDP “kazanmaya yakın” görünüyor.

Bu sonuçlara göre parlamentoda iktidar kanadını oluşturan “cumhur ittifakı” ile muhalefeti oluşturan millet ittifakı ve HDP “başabaş” ya da kılpayı muhalefet çoğunluğu ele geçiriyor. Araştırmada, “81 il simülasyonu, cumhur ittifakını oluşturan partilerle, Millet ittifakını oluşturan partiler ve HDP’nin kazanabileceği milletvekili sayılarının birbirine yakın olacağı, bu nedenle cumhurbaşkanlığı seçimlerini hangi aday kazanırsa kazansın, parlamentoda önemli bir muhalefetle karşılaşabileceğini göstermektedir” saptamasına yer verildi. İl simülasyonlarına bakıldığında ise cumhur ittifakı, Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Mersin gibi illerde milletvekili sayısı açısından muhalefetin altında kalırken, cumhur ittifakının en güçlü olduğu bölgeler İç Anadolu ve Karadeniz görünüyor. AKP’nin geçmişte “tulum” çıkardığı bazı illere millet ittifakı “ortak” olurken, cumhur ittifakı için garanti “tulum” görülen tek il ise Bayburt.

Araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından birisi ise Erdoğan’ın oylarının ilk kez AKP-MHP’nin oluşturduğu BBP’nin içinde yer aldığı Cumhur ittifakının oylarının altına düşmesi. Buna göre 1. turda Erdoğan’ın yüzde 45,8, İnce’nin yüzde 28,9, Akşener’in yüzde 13,1, Selahattin Demirtaş’ın yüzde 10,2, Temel Karamollaoğlu’nun 1,8, Doğu Perinçek’in 0,2 oranında oy alacağı öngörülüyor. Erdoğan bu oy oranıyla yüzde 47,3 görünen ittifak oylarının altında oy alıyor. Araştırmada bu durum, “MHP seçmenlerinden bir bölümü oylarını Millet ittifakı adaylarından, Muharrem İnce yada Meral Akşener’e vereceğini söylemektedir” saptamasıyla açıklanıyor. Araştırmaya göre cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda hiçbir adayn yüzde 50+1’i bulamıyor. Erdoğan yüzde 46’ya, İnce yüzde 30’a yakın oy oranıyla seçimin ikinci tura kalacağı ve yarışın ikili arasında yaşanacağı öngörülüyor.

Araştırma kapsamında olası ikinci tur senaryolarında hangi adaya oy verecekleri de soruldu. Ancak HDP seçmenlerinin yarıdan fazlasının partinin kararına göre oy vereceğini söylemesi nedeniyle,ikinci tur olası sonuçlarıyla ilgili herhangi bir hesaplama ve tahmine yer verilmedi. Ancak “yön göstermesi” açısından ise “İkinci turda HDP seçmenlerinin İnce’yi destekleyecekleri, MHP seçmenlerinin oylarının adaylar arasında ikiye bölünebileceği, İYİ Parti seçmenlerinin bazı kayıplar olmasına rağmen büyük oranda Muharrem İnce’ye oy verebilecekleri söylenebilir. SP seçmenleri, Erdoğan’a oy vermeye yakın durmakla birlikte, ilk tur sonucunda SP ve millet ittifakını oluşturan partilerin görüşmeleri sonucunda izleyecekleri stratejinin, oy verme davranışlarında etkili olabileceği söylenebilir” değerlendirmesine yer verildi.