Hayvanlar da mülteci olur: Halep'ten Bursa'ya 30 saatlik nefes kesen yolculuk

2016’da, dünya genelinde 65 milyon 600 bin kişi mülteci durumuna düştü. Halep’teki vahşi hayvanlar ise tutsak edildiler, aç-susuz kaldılar, ölenlerin derileri yüzülüp satıldı. Sonunda dev bir operasyonla 13 hayvan Türkiye’ye getirildi.

Aalim al Sahar (Sihirli Dünya) eğlence parkı, iç savaştan önce Halep’in tek hayvanat bahçesini barındırıyordu. İçinde onlarca tür vardı; aslanlar, kaplanlar, ayılar, leoparlar, sırtlanlar, maymunlar, köpekler... Savaşın esir aldığı, yerinden ettiği sadece insanlar değil. İç savaş başladıktan bir yıl sonra Aalim al Sahar’ın sahibi Azzam Massassati, ülkesini terk edip ABD’ye yerleşti. Onlarca hayvanı, park bekçisinin insafına bıraktı, üzerlerine kilit vurup gitti. Altı yıl boyunca park, sayısız hava saldırısının hedefi oldu. 40 kadar hayvan öldü, sağ kalanların bir kısmı hem akıl sağlıklarını kaybettiklerinden hem de aç ve susuz kaldıklarından birbirlerine saldırdı. Bir süre, yerel gönüllüler bir zamanlar park olan harabeye gidip hayvanları besledi. 2017’ye gelindiğinde hayatta kalan hayvanların sayısı neredeyse iki elin parmakları kadardı: Dört kaplan, beş aslan, iki Asya ayısı, iki sırtlan ve iki köpek... Büyük bölümü ölmüş, bir kısmı iyi paralara Arap ülkelerine satılmıştı. Hayvanat bahçesinde olduğu bilinen üç leopardan iz yoktu örneğin. Mağduriyetleri paraya çevirmekte usta olanlar için insan ya da hayvan fark etmiyordu...

Hayvan hakları derneği HAÇİKO, operasyona Türkiye’den destek verdi. Derneğin genel koordinatörü Okan Oflaz, süreci başından sonuna kadar takip etti. Dört gün sınırda kalarak, bombalar altında ilk dokuz hayvanın kurtarılmasını sağlayan ekipte yer aldı. Merkezi Viyana’da bulunan uluslararası hayvan hakları örgütü Four Paws (Dört Pati), Mart 2017’de Musul hayvanat bahçesinde mahsur kalan hayvanlar için bir operasyon düzenledi. Ne yazık ki sadece biri dişi, diğeri erkek, iki ayı hayatta kalmıştı. Savaşzede hayvanlar Ürdün’deki Al Ma’wa hayvan koruma merkezine yerleştirildi.

Sultan Karacabey’e vardığında, genel bir muayeneden geçirilmek istendi. Ancak sakinleştirici verildiği an kalbi durdu. Four Paws’tan Dr. Frank Goeritz, 1.5 dakika boyunca kalp masajı yaparak Sultan’ı geri getirdi. Veteriner hekim Nihal Bilgici Yıldız, “1.5 dakika bize 1.5 saat gibi geldi. Meslek hayatımda şahit olduğum en etkileyici andı. Hepimizin gözleri doldu. Katlandığı onca zorluktan ve yolculuktan sonra burada ölse kahrolurduk” diyor.

Operasyondan haberdar olan hayvanseverler, nisanda Facebook üzerinden Four Paws’a ulaştı ve Halep’teki durumu anlattı. Hemen harekete geçtiler ancak Suriye’deki iç savaş o kadar karmaşıktı ki, tüm operasyonu organize etmek, en uygun rotayı seçmek, kafesleri hazırlatmak, keskin nişancıların yerini, güvenli yolu bilen birilerini bulmak gerekiyordu. Tüm bu hazırlıklar temmuza kadar sürdü. Bu arada Halepli bir veteriner parka gönderildi. Ancak elinde gerekli müdahaleyi yapacak malzeme yoktu ve Suriye’de bulmak da mümkün değildi. Yedi yaşında oldukları tahmin edilen iki Asya ayısı, 24 gündür aynı kafeste kaldıklarından davranış bozuklukları gösteriyor. Asya ayıları, bizim boz ayılardan daha aktif ve daha tırmanıcı. Daha büyük alanlara ihtiyaç duyuyorlar. Genel olarak iyiler ancak dişleri kötü durumda.

Biri dişi, diğeri erkek iki sırtlanın da ciddi sağlık sorunları var. İkisinin de 7-8 yaşında olduğu sanılıyor. Dişi olana Cassie adı verilmiş ve böbreği kötü durumda. Hastalığının son aşamasında olduğundan ölümü kaçınılmaz gibi görünüyor. Ancak Ürdün’deki merkezde, kalan günleri en iyi şekilde geçirmesi için çabalayacaklar. Karacabey’deki Yaban Hayvanları Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi, mülteci durumundaki bu 13 vahşi hayvanın son yuvası değil. Hayatta kalmayı başaran iki kaplan, Hollanda’daki Felida isimli büyük kediler merkezine gidecek. Diğerleri ise Ürdün’deki Al Ma’wa hayvan koruma merkezine... Orman ve Su İşleri Bakanlığı, bu konuda da yardımcı oldu ve hiçbir resmi evrakı olmayan hayvanlar için pasaport hazırladı.(Hürriyet)