Elektronik sigara üzerine Türkiye'de yapılan ilk bilimsel araştırmanın sonuçları açıklandı

Türkiye'de elektronik sigara (e-sigara) konusunda yapılan ilk araştırmalardan biri Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü tarafından tamamlandı. Araştırmada, elektronik sigarada tüketilen aromanın kanser sürecinde rol alabileceği ortaya çıktı.

Tanıtımı amacıyla İstanbul'da yapılan 800 kişilik parti organizasyonu ile yeniden gündeme gelen e-sigara konusunda Türkiye'de yapılan ilk bilimsel araştırmalardan biri Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü tarafından tamamlandı. Enstitüsü Müdür Yardımcısı ve Madde Bağımlılığı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Görkem Yararbaş'ın öncülüğünde iki yıl süren TÜBİTAK destekli araştırma, e-sigaralarda kullanılan aromaların kanser süreciyle ilişkili olabileceğini ortaya koydu. Doç. Dr. Yararbaş, "Araştırma sonucunda e-sigaraların nikotin tüketimi dışında da zararları olduğunu gördük. İnternet üzerinden satın alınabilecek yüzlerce çeşit aroma bulunuyor. Bunların hepsi farklı kimyasal içeriklere sahip. Kendilerinin kimyasal olarak zararlı olmalarının yanı sıra e-sigaraların buhar üretme mantığına bağlı olarak ısıtılma sonucu içeriklerinde birtakım değişiklikler oluyor. Daha zararlı ve daha öngörülemez bileşikler haline dönüşebiliyorlar" dedi. Araştırmada, Türkiye'de, internetten temin edilebilen 11 farklı e-sigara aromasının sağlıklı karaciğer ve solunum yolu hücreleri üzerindeki etkileri tespit edildi.

Türkiye'de ruhsatsız olarak her yerde satışı söz konusu olan e-sigarada pazarın dünyada 2030 yılına kadar 17 kat büyüyeceğinin öngörüldüğü aktaran Yararbaş, "Firmalar tarafından 2 ayda bir yeni model piyasaya sürülüyor. Bu da ruhsatlandırma için standardizasyonu zorlaştırıyor. Ayrıca yüzde 98 oranında internet üzerinden satılması nedeni ile sigaranın tabi olduğu yasal düzenlemelere takılmıyor" diye konuştu. 'e-sigara' konusunda internette yer alan her türlü forum, video, reklam paylaşımının da üretici firmalar tarafından oluşturulduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Görkem Yararbaş, e-sigaranın zararları konusunda internet üzerinden sağlıklı bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığını söyledi. Bu konuda enstitü olarak bir bülten hazırladıklarını belirten Yararbaş, kısa zaman içinde Ege Üniversitesi dışındaki kurum ve kuruluşlarla basılı ve dijital olarak paylaşılacak bülten içinde bilimsel kanıtlara dayandırılan bilgilerin ve bağımlılık konusunda güncel haberlerin yer alacağını kaydetti.

'e-sigara' sıvılarının içilmesi hâlinde, bir çocuğu ciddi şekilde zehirleyecek oranda nikotin içerdiğini belirten Yararbaş, "İngiltere, e-sigaranın yoğun olarak kullanıldığı ülkelerin başında geliyor ve araştırmalar gösteriyor ki e-sigara sıvılarının içilmesi nedeni ile çocuk zehirlenmeleri ciddi oranda artmış durumda" diye konuştu. Çocuklar konusunda bir noktaya daha dikkat çeken Yararbaş, "Tütün ve tütün mamullerinin 18 yaş altı ergen ve çocuklara satılmaması konusunda ciddi bir mesafe kaydedildi ancak e-sigaraların ruhsatsız şekilde her yerde satılıyor olması, yeni bir tehlike yaratmış durumda" uyarısında bulundu.

Özellikle basında e-sigara konusunda yer alan değerlendirmelere değinen Doç. Dr. Görkem Yararbaş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Elektronik sigaranın ne derece zararlı olduğunu sigara ile mukayese etmek, bu alanda çalışan uzmanların yaptığı en sık hata. Çünkü zararlı bir şeyi bir diğer zararlı şey üzerinden değerlendirmek, onu olduğundan daha masum ve tehlikesiz gösterebilir. Öyle de oluyor." 'e-sigara'nın neden olduğu hastalıklar söz konusu olduğunda ilk olarak sigaranın neden olduğu KOAH ya da akciğer kanseri gibi hastalıkların gündeme geldiğini hatırlatan Yararbaş, "Oysa ilerde e-sigara nedeni ile görülen farklı hastalıkların ortaya çıkması da söz konusu. Örneğin Harvard Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, Pop-Corn adında nadir görülen bir akciğer hastalığın e-sigara kullananlarda kullanmayanlara kıyasla daha fazla görüldüğünü ortaya koyuyorö dedi.

Yararbaş, e-sigara kullanımını artıran önemli sebeplerden birinin, buhar ile etkileşime giren aroma ve nikotin içeriğinin kullanıcı tarafından hazırlanmasının olduğunu, bu yolla tüketiciye kontrolün kendisinde olduğu yanılsamasının yaşatıldığını söyledi. Bir sonraki araştırmaları için e-sigara kullanan kişi profilini incelemeye başladıklarını ifade eden Enstitü Müdür Yardımcısı Yararbaş, "Dünyada sigarayı bırakma metodu olarak üretilip yaşam tarzı olarak pazarlanan e-sigara, milyonlarca insan tarafından kullanılıyor. Bunun neden tercih edildiğini saptamamız e-sigara kullanımının meydana getirdiği zararları topluma aktarmada yardımcı olacağına inanıyoruz" dedi.