Baba deyip geçmeyin

Çocukların sağlıklı gelişimlerinde her ne kadar annelerin ön planda olması gerektiği düşünülse de aslında babalar bir o kadar önemli rol oynuyorlar. Üstelik son yıllarda aile yapılarının değişmesi, boşanmaların artması, annelerin çalışma hayatına daha fazla katılmaları nedeniyle baba ile çocuğun sağlıklı bir iletişim kurması çok daha önemli bir hal aldı. Öyle ki baba ile çocuk arasındaki yetersiz veya hatalı bir ilişki çocuğun tüm hayatını olumsuz yönde etkileyebilecek adımlara adeta zemin hazırlarken, tam aksine sağlıklı bir ilişki ise pek çok önemli avantaj sağlıyor. Örneğin; çocuğun çok daha özgüvenli olması ve daha sosyal bir yaşam sürmesi gibi! Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Reyhan Algül sağlıklı baba çocuk ilişkisinin çocukların gelişimi üzerinde sağladığı 6 önemli faydayı anlattı.

1. Sosyal yaşam kavramını geliştiriyor Çocuklar anne ile sevgiyi ve güvenmeyi, baba ile de toplumsallaşmayı, yani kurallara uymayı, paylaşmayı ve problem çözmeyi öğreniyorlar. Anne ile olan ilişkiye babanın, yani üçüncü kişinin eklenmesi, çocuğun zihninde “başkaları” ve “sosyal yaşam” kavramlarını geliştiriyor. Örneğin çocuk, ilk paylaşma örneği olarak annesini baba ile paylaşmayı öğreniyor. Çocuğun kafasında tükenmez bir anne fantezisi oluyor; “annemle ben bir bütünüm” diye düşünüyor. Çocuk babanın varlığını fark etmesiyle birlikte annesinin başkalarıyla da ilişki içerisinde olduğunu kavrıyor. Bunun sonucunda tüm duygusal yatırımını anneye yapmaktan vazgeçiyor. İşte bu vazgeçiş ile beraber çocukta, başkalarını sevebilme kapasite de gelişiyor. Baba, bu ilişkide ne kadar aktif olursa, çocuk da başkalarının varlığını o kadar hızlı kabullenmeyi öğreniyor. Bu da toplumsallaşmayı, yani diğer kişilerin varlığının kabulünü sağlıyor.

2. Sağlıklı bir cinsel kimlik için çok önemli Erkek çocuğun baba ile özdeşleşmesi, cinsel gelişimi ve toplumsallaşması açısından önemli. Psikoseksüel gelişim kuramına göre erkek çocukları 3 yaş civarında babanın yerini alıp annenin tek sevdiği olmak istiyorlar. Buna engel olan kişinin de baba olduğunu düşünüp, babaya karşı kıskançlık besliyorlar. Annelerine olan sevgilerinden dolayı babanın onları cezalandıracağını düşünüyorlar. Daha sonra ise babanın daha güçlü olduğunu fark edip onunla özdeşleşerek, bu süreci atlatıyorlar. Sağlıklı olan, bu sürecin bu şeklide sona ermesidir. Bu süreçte bir takılma yaşanırsa, cinsel kimlik edinme sürecinde sıkıntılar gelişebiliyor.

3. Karşı cinsle kuracağı ilişkinin şeklini belirliyor Kız çocukları içinse baba hayatlarında tanıdıkları ilk erkek oluyor. Bu nedenle baba ile kurulan ilişki gelecekte karşı cinsle kurulacak ilişkilerin kalitesini ve şeklini belirliyor. Kız çocukların genelde babalarına benzeyen erkekleri eş olarak seçtikleri biliniyor. Örneğin babasını fazlaca idealize eden ve çok fazla yakın bir ilişkide olan kız, ilişkilerinde hep babası gibi birini arıyor ama asla onun gibi birini bulamıyor. Bunun yanında babasından yeterli ilgi ve sevgiyi göremeyen kızlar ise ilişkilerinde, kendilerinden yaşlı ya da daha olgun erkekleri tercih edebiliyor; babalarından bulamadıkları ilgi ve şefkati böyle arayabiliyorlar.

4. Zeka gelişimine katkı sağlıyor Araştırmalara göre; çocukların zeka yüksekliği ile babanın ilgisi arasında artan bir ilişki var. Çünkü babanın varlığı, çocuğa uyaran yönünden daha zengin bir çevre sağlamış oluyor. Çocuklar 6. aydan itibaren babalarının sesini, kokusunu daha net ayırt etmeye başlıyor. Anneyle daha çok zaman geçiren çocuk için babanın eve gelişi ve çocukla ilgilenişi yeni bir deneyim alanı sağlıyor. Bunların hepsi zeka gelişimine katkıda bulunuyor. Ayrıca babası ile ilişkisi iyi olan çocukların hem okul, hem de okul sonrasındaki iş ve sosyal yaşantıları daha yolunda gidiyor.

5. Özgüvenini geliştiriyor Babasıyla iyi ilişkileri olan çocuklar özgüveni yüksek ve kendini rahat ifade edebilen yetişkinler oluyorlar. “Babanın sevgisini ve desteğini hissetmek çocuğun kendine ve yapabileceklerine olan güvenini arttırıyor” diyen Uzman Klinik Psikolog Reyhan Algül sözlerine şöyle devam ediyor: “Babalar çocuklarının gözünde daha güçlü ve daha akıllıdırlar. Bu nedenle daha çok saygı uyandırırlar. Babanın çocuğunu manevi olarak destekleyecek olması ve babanın gücü, çocukta “ben başarabilirim” duygusunu yaratıyor. Arkanızda birilerinin olduğunu bilmek her zaman girişimciliği arttırıyor. “

6. Kendini daha güçlü hissetmesini sağlıyor Babayla iyi bir ilişki, sağlam bir ruh sağlığının da tamamlayıcısı oluyor. Babayla iyi iletişimin hem çocuklukta, hem de yetişkinlikte; ruhsal sorunlara ve sıkıntılara karşı, ruh sağlığı üzerinde koruyucu etkisi bulunuyor. Babanın sevgisi ve verdiği güven, psikolojik olarak çocuğun kendini daha güçlü hissetmesini sağlıyor. Bu da hayatın içerisinde karşılaştığı stresörlerle daha iyi mücadele edebilmesine katkıda bulunuyor. Hayattaki en değerli şeylerden biri; yaşadığınız bir olumsuzluk karşısında, ebeveynlerinizden duyacağınız “biz yanındayız” cümlesidir.