Kayıtlara geçmiş en büyük tsunami: 'Çamlıca Kulesi'nin bir buçuk katı...'
Bugüne dek kayıtlara geçmiş en büyük tsunami, Türkiye'nin, hatta dünyanın en uzun pek çok yapısının zirvesini aşacak büyüklükteydi. Geçtiği yerdeki tüm bitki örtüsünü silip süpürürken geride uzaydan bile görülebilecek izler bıraktı.
cumhuriyet.com.tr
Kentleri öfkeyle döven dev tsunamiler kulağa distopik bilimkurgu filmlerinden fırlamış gibi gelebilir, fakat gerçekte bu pek de ihtimal dışı değil. Çünkü okyanuslarımızda daha önce dünyanın pek çok büyük simgesinden daha yüksek dalgalar kaydedildi.
Ancak 1958 yılında, Alaska'nın güneydoğusunu vuran "kayıtlara geçmiş en büyük tsunami" o kadar büyüktü ki, etkileri altmış yıldan uzun bir süre sonra bile uzaydan görülebiliyor.
524 METREYE ULAŞTI
Yüksekliği 524 metreye kadar ulaşan kıyamet dalgası, 7.8 şiddetindeki bir depremin, Fairweather Fayı adı verilen tektonik sınırı vurmasının ardından Lituya Körfezi'nin dar fiyordunu parçaladı.
NASA Dünya Gözlemevi'ne göre bu deprem, 90 milyon ton kayanın körfeze düşmesine neden olacak büyük bir toprak kaymasını tetiklemişti.
Howard Swanson adlı bir balıkçı, dalganın teknesini kaldırdığı yükseklikten aşağıdaki ormana bakarken buldu kendini. Civarda balık tutan çift ise onun kadar şanslı değildi.
Uzmanlar, toplamda sadece beş kişinin ölümüne neden olan bu yıkıcı olayın, bir dağ zirvesinin gürültüyle devrilmesinden kaynaklandığına inanıyor...
65 YIL SONRA İZLER HALA DURUYOR
7.8 şiddetindeki deprem, çevredeki araziyi sarsarken, yaklaşık 730 x 915 x 90 metre boyutlarındaki bir kaya parçasını da uçurumun tepesinden kopararak 600 metre aşağıdaki körfeze yuvarladı.
Batı Eyaletleri Sismik Politika Konseyi, felaket sonrası hazırladığı raporda bu olayı, "Bir asteroidin suya düşmesi durumunda meydana gelebilecek olana benzer bir tepki yarattı" ifadeleri ile tarif etti.
Felaketin üzerinden 65 yıl geçmesine rağmen izleri hâlâ duruyor.
TÜM BİTKİ ÖRTÜSÜNÜ SİLİP SÜPÜRDÜ
Tsunami, Lituya ormanının bitki örtüsünün neredeyse tamamen silip süpürdü ve milyonlarca ağacı köklerinden söktü. Yeni ağaçlar, kaybolan atalarının yerine büyüse de hasar halkası, bugün hala kıyı şeridi boyunca görülebiliyor.
Körfezde iz bırakan bu devasa tsunamiye ait dalgalar 200 ila 524 metre arasında bir yüksekliğe ulaştı ve uzmanlar, bunun şimdiye kadar kaydedilmiş en büyük dalga olduğu sonucuna vardı.
YENİDEN YAŞANABİLİR...
Şimdiye kadar hiçbir halefi bu rekorun yanına bile yaklaşamamış olsa da Lituya Körfezi yeni su canavarlarına gebe. NASA'ya göre, deniz tabanının U şekli, körfezin dik duvarları ve tektonik konumu, gelecekte daha fazla megatsunamiye ev sahipliği yapacağını gösteriyor...