Enerji kriziyle nasıl başa çıkılabilir? 7 ülkeden örnekler
Enerji krizi tüm ülkeleri etkiliyor. Peki buna karşı hükümetler neler yapabilir?
BBC TürkçePandemi, sıcak hava dalgaları, kuraklık ve savaşın el birliğiyle oluşturduğu küresel enerji krizinin ardından Almanya enerji tüketimini kısıtlayacak bazı önlemler açıkladı.
Enerji krizi dünyanın dört yanını etkilerken bu konuda önlem açıklayan tek ülke Almanya değildi. 7 ülkeden 7 farklı örneği inceledik.
ISINMA VE KLİMA KISITLAMASI
Avrupa, Rusya'nın Kuzey Akım 1 boru hattında gaz akışını kısıtlamasının ardından dünyada enerjinin en pahalı olduğu yer haline geldi.
Bu yüzden enerji verimliliği Avrupa hükümetleri için en önemli konulardan biri.
Avrupa Birliği (AB) Kasım ayına kadar gaz depolarını yüzde 80 oranında doldurmayı, bu kış gaz tüketimini de yüzde 15 azaltmayı hedefliyor. Almanya, Fransa ve İspanya'da kamu binaları bu kış en fazla 19 dereceye kadar ısıtılabilecek.
Fransa ve İspanya yazın da binaların sırasıyla 26 ve 27 derecenin altına indirilmesini yasakladı. Fransa'da klimalı dükkanlar kapılarını kapalı tutmamaları halinde 750 euro ceza ödeyecek.
Uluslararası Enerji Ajansı, "Kışın Avrupa'da sıcaklık ayarını birkaç derece azaltmak, Kuzey Akım 1'in sağladığı miktarda gazın tasarruf edilmesini sağlayabilir" diyor.
IŞIKLARI KAPATMAK
Almanya anıtlar ve kamu binalarının aydınlatılmayacağını, İspanya ise mağazaların akşam 10'dan sonra ışıklarını kapamak zorunda kalacaklarını duyurdu.
Fransa, aldığı önlemlerle enerji tüketimini yüzde 10 düşürmeyi hedefliyor. Rus gazına komşusu Almanya kadar bağımlı değil çünkü elektriğinin yüzde 42'sini nükleer santrallerden elde ediyor.
Öte yandan sıcak hava dalgaları ve kuraklık, bazı nükleer santrallerin soğutulmasını zorlaştırınca bu santrallerde üretim azaltıldı.
YAĞMUR YAĞDIRMAK
Çin'de ise farklı türden bir enerji krizi var.
Rusya'nın bu ülkeye gaz sevkiyatında ciddi bir değişiklik olmasa da Çin de Avrupa gibi kuraklık ve aşırı sıcaklardan etkileniyor.
Nehirlerin kuruması, ülkedeki hidroelektrik üretimini derinden etkiledi. Enerjisinin yüzde 80'ini hidroelektrik santrallerden karşılayan Siçuan'da yetkililer, enerji tüketimini azaltmak için fabrikaları altı gün boyunca kapattı.
Ofisler ve mağazalarda da klima ve aydınlatma yasağı uygulandı.
Çongking gibi bazı komşu eyaletler de benzer önlemler aldı.
Ülkenin tarım bakanı "bulutlara yağmur ekme" planlarından bahsetti.
Bu yöntemde bulutlara bırakılacak kimyasallarla yağmur yağdırılması hedefleniyor.
Öte yandan bunun nasıl yapılacağına dair ortada somut bir plan yok.
DAHA AZ ÇALIŞTIRMA
Pakistan da enerji tasarrufu için yaratıcı yollar buldu.
Haziran ayında kamu çalışanlarının çalışma süresi haftada 6 günden 5 güne indirildi. Oysa birkaç ay önce göreve başlayan yeni hükümet, kamu verimliliğini artırmak için çalışma süresini altı güne çıkaralı çok zaman geçmemişti.
Pakistan'ı etkileyen sıcak hava dalgası, elektrik şebekesinin limitlerini zorlarken artan küresel enerji fiyatları her şeyi daha da zorlaştırdı. Şimdi kamu çalışanlarının Cuma günleri evden çalışması gündemde.
OKULLARA ARA
Aynı bölgedeki Bangladeş de benzer önlemler alıyor. Artık okullar Cuma günlerinin yanı sıra Cumartesileri de tatil.
Kamu çalışanlarının mesaileri ise her gün birer saat kısaltılmış durumda.
Bangladeş doğalgazı en pahalı şekilde, sıvılaştırılmış halde alıyor.
Bu yüzden tedarik için çok daha zengin Avrupa ülkeleriyle de rekabet etmek zorunda kalıyor.
NÜKLEER SEÇENEK
Bazı ülkeler ise arz talebe yetişmeyince fosil yakıt kullanımını artırmaya başladı.
Hindistan hükümetinin savaş öncesi ilan ettiği kömür ithalatını azaltma planına rağmen Haziran'da ithal edilen kömür miktarı rekor kırdı.
Düşünülen tek seçenek kömür değil.
Japonya, Fukuşima felaketinden 11 yıl sonra Japonya yeni nükleer santrallere yatırım yapmayı ve kullanılmayan reaktörleri aktive etmeyi tartışıyor.
GÜNEŞTEN KAÇMA
Bu kriz yenilenebilir enerji için bir fırsat da yaratabilir. Fransa rüzgar enerjisi üretimini artırmayı planlıyor.
Güney Afrika ve Çin gibi ülkeler ise halkı, evlerinin çatısına güneş paneli yerleştirmeye davet ediyor, bu şekilde üretilecek elektriğin kullanıcılar tarafından şebekeye satılabilmesi için düzenlemeler hazırlıyor.