Ulaşıma zammın gerçek nedeni

Yeni yılla birlikte Ankara’da kent içi ulaşım zamlandı. Ankaralılar artık ulaşıma yüzde 10 daha fazla para ödüyor. Zamlı fiyatlara göre daha önce belediye otobüsüne 1.50 TL’ye binen yurttaşlar, zamlı fiyatlarla 1.65 TL’ye binebilecekler. Kent içinde çalışan özel halk otobüsleri ile dolmuşların fiyatları ise 1.85 TL’den 2 TL’ye yükseltildi.

Gökçek açıklamıştı

Yeni yılla birlikte başkentte ulaşımın zamlanacağını Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek geçtiğimiz yılın son günlerinde gazetecilere açıklamıştı. Gökçek zammın gerekçesini de EGO’nun zararları ve yeni otobüs alımları olarak göstermişti. Gökçek, “Ayda 10 milyon lira zarar ediyoruz. Bunun tabii ki hepsini kapatmayacak bu zam ama en azından bir kısmını kapatabilir” diye konuşmuştu. Gökçek, verdiği bir başka demeçte de “Otobüs özelleştirilmesi ile ilgili bir çalışmanız olacak mı?” sorusuna da “Otobüs idaresine ayda 10 trilyon ceza ödüyoruz. Aldığımız yeni otobüslerle birlikte bu rakam 15-20 trilyona çıkacak. Bu belediyenin sırtında ciddi bir yük. Ama şu anda böyle bir çalışmamız yok” yanıtını vermişti.

Zararın kaynakları

Cumhuriyet Ankara olarak, Ankaralılara zam olarak dönen EGO zararlarının izini sürmeye çalıştık ve bir belgeye ulaştık. Belgeye göre EGO’nun otobüslerinde 811 adedi kadrolu personel, 2 bin 780’i ise hizmet alım yöntemiyle yine yüzde 69’u EGO’nun olan BUGSAŞ adlı firma personelinden olmak üzere toplam 3 bin 591 şoför istihdam ediliyor. Belediye Meclisi’ndeki bir grup üyenin sorusu üzerine verilen yanıttan oluşan 21.04.2010 tarihli belgede, BUGSAŞ’tan hizmet alım yöntemiyle görevlendirilen şoförlerin aylık maliyeti “KDV hariç 2 bin 272 TL” olarak belirtiliyor.

Başkentte otobüslere binerek görüştüğümüz çok sayıda şoförden BUGSAŞ kadrosunda olanlar 900-920 TL arasında maaş aldıklarını, aylık 170 TL yemek parası verildiğini dile getirdiler. Buradan yola çıkarak bir şoförün firmaya maliyetini çeşitli uzmanlara ve internette bu konularda uzmanlaşmış sitelere danışarak belirlemeye çalıştık.
Bir şoförün aylık maliyeti
Maaş: 900 TL
Yemek parası: 170 TL
İşçi payı dahil sigorta pirimi: 415 TL
İşçi payı dahil işsizlik sigortası: 37.7 TL
Gelir vergisi: 160 TL
Damga vergisi: 8.3 TL
Bir işçinin aylık maliyet toplamı: 1691 TL
BUGSAŞ’ın şoför başına net kârı: 2272-1691= 581 TL.

Giderler artıyor

EGO’nun kendi firmasına yaptığı bu ödemeler aynı zamanda ulaşım giderlerinin, dolayısıyla iddia edilen zararın artmasına neden oluyor. Gökçek, ulaşımdan kaynaklı zararın aylık 10 milyon TL olduğunu dile getirmişti. EGO’nun kendi firması BUGSAŞ’a 2 bin 780 şoför için maliyet fazlası ödediği miktar 581x2780= 1 milyon 615 bin 180 TL’yi buluyor. Bu da Gökçek’in açıkladığı ulaşım zararının yaklaşık yüzde 15’ine denk geliyor.