100 yılın sergisi: ‘Anadolu Hükümeti Ankarası’

Çankaya Belediyesi Dışilişkiler Müdürlüğü, cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin 100. yılına özel olarak “Anadolu Hükümeti Ankarası” sergisi düzenledi. Çankaya Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde düzenlenen sergi 2 Ocak’a dek görülebilecek. Ankara’nın 1919-1923 yıllarına odaklanan ve bir halkın özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin hangi koşullarda ve nasıl gerçekleştiğini belgelerle birlikte ortaya koyan serginin küratörü Dr. Koray Özalp Cumhuriyet Anadolu’ya konuştu. 25 yıldır diş hekimliği yaptığını belirten Özalp “Diş hekimliğinden kazandığı bütün parayı bu işe dökmüş meraklı bir adamım. 58 yıldır devşirme Ankaralıyım. Bu şehire merak sardım ve Ankara’yla ilgili fotoğraf, kartpostal, mektup zarfı, belge ne varsa topladım. Şimdi bunların içinden yayınlar yapıyorum ve sergiler açıyorum” dedi. “27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelen Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’yı merkez seçmesiyle Ankara’nın da kaderi değişiyor” diyen Özalp, bir kitap çalışmasından doğan serginin içeriğini “Savaş Ankara’da olmuyor ama savaşın Ankara’da izleri oluyor. Biz de bu izleri sergimizde gösteriyoruz. Mesele Ankara’ya Kars’ın kurtuluş haberi geliyor, Ankaralılar kutlama yürüyüşü yapıyor. Düşmanın işgaliyle bozulan moraller, tedavi olan askerler, bunların hepsi fotoğraflarıyla belgeleriyle sergileniyor. Ankaralılar bunu görsün ve Türkler o dönemi anımsasın diye böyle bir çalışma yaptık” ifadeleriyle anlattı.  

‘1. MECLİS’İN TAPUSU DA SERGİDE’

Çalışması sırasında  döneme ait tapuları incelerken bir tapunun özellikle dikkatini çektiğini kaydeden Özalp “Bu tapunun yazılarının çok düzgün olması dikkatimi çekti. Neymiş diye tercüme ettirince anladım ki İttihat ve Terakki Cemiyeti adına bir arsanın yazılı bilgileriyle karşılaştım. Bir anda çok hoşuma gitti. Bu tapu belgelerin içinde en ilgi çekici ve tek olanı, 1. Meclis binasının arsa tapusu. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kulüp yapmak için Ankara belediyesinden 1915’te resmi yazıyla istediği yerin arsa tapusu” dedi. Atatürk’ün bir yandan yurdu kurtarmak için plan üstüne plan yaparken, bir taraftan da kuracağı cumhuriyetin temellerindeki kültürel yapıyı hazırladığını belirten Özalp, Uluönderin yaptıklarını şu sözlerle anlattı:

“Meclis açıldıktan sonra Ankara’da at yarışı tertip ediyor. Sonra dolaşıyor Ankara’da, bakıyor bir sürü eski roma kalıntıları heykeller buluyor. Onları toplattırarak Ankara Kalesi’nin orada bir yere bir müze kurarız diye toplattırıyor. Eski eserler müzesi için. Meclisin açılmasının 1. yılında, sergide de yer alan, hatıra posta damgası yaptırıyor. Diyorlar ki ‘Paşam düşman Polatlı’yı geçti. Top sesleri duyuluyor’, Mustafa Kemal ‘Onları hallederiz’ diyor. 23 Nisan tarihli posta damgasını Anadolu Hükümeti pul haline getirip milletvekillerine dağıtıyor. Bir taraftan savaşan bir taraftan bir kültürü yerleştiren ikinci bir lider var mı?”

1920 YILINA AİT HALK FIRKASI DAMGASI 

Sergide Hakimiyet-i Milliye gazetesinin ilk 10 sayısının da yer aldığını aktaran Özalp “Atatürk 27 Aralık’ta Ankara’ya geliyor, 10 Ocak’ta Hakimiyet-i Milliye gazetesini çıkartıyor. Gazetenin ilk 10 sayısında Cumhuriyet Halk Fırkası’nın damgası var. Bu belgenin devlette bile olduğunu sanmıyorum” dedi. Bu sergiler sayesinde Ankaralının kendi kentine olan yabancılığının ortadan kalkacağını düşündüğünü belirten Özalp, “Kentin hatıralarının yıkılmadan, değiştirilmeden korunması, bizim gibi koleksiyoncuların sayesinde olacak. Bu sergiler sayesinde insanlar tarihini tanıyacak ve geçmişine hep beraber sahip çıkacak” ifadelerini kullandı. ANKARA