Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Edebiyat direniştir
İnsanlık, kavgalarla, savaşlarla, kaygılarla dolu çağlar yaşıyor.
Büyük toplumsal değişimleri, dönüşümleri, devrimleri,
karşıdevrimleri, kaba ve ince sömürüleri, bağnazlıkları, birleşmeleri,
ayrılmaları yaşıyor insanlık.
Bilimsel ve teknolojik olanakların verdiği güçle doğayı
tüketmeyi, tüketirken yoksulluğu çoğaltmayı, insanları yerlerinden yurtlarından
eden iç ve dış göçleri, açlığı, katliamları, dünden gelen ve yeni keşfedilen
özgürlüklerin yok edilmesini yaşıyor.
Bunlar yaşanırken kimi insanlar, “dayanışma” sözcüğü
yerine sömürmeyi, egemen olmayı, ezmeyi yeğliyor; sömüren, egemen olan, ezen
olabilmek için sömürene, egemen olana, ezene hizmet etme yarışına giriyor.
İnsanın kendi yaşamını, kendi dünyasını, kendi geleceğini
kirleten bir yarış bu.
EDEBİYATIN PAYI
Bu yarışta her şey gibi edebiyat da yerini alıyor.
Çağların karanlıklarını aydınlıklara çevirmeye çalışan
insanın, bu kavgasındaki en önemli silahlarından, araçlarından biri olan
edebiyat da kendini kirletiyor bu yarışta.
Çağın sözcüsü, vicdanı, yargıcı, avukatı, sanığı, tanığı,
adaleti olabilmeyi başardığı ölçüde güçlü olan edebiyat, bu sorumluluğunu, bu
işlevini, kendi değerlerini yitirerek giriyor yarışa.
Oysa edebiyatın dünü, destanlardan, üretim şenliklerinden
gelen, gücünü yaşamdan, insandan alan görkemli zenginliklerle, güzelliklerle
doludur ve sömürenin, egemen olanın, ezenin korktuğu bir barikattır.
İLKEL TOPLUMLARDAN BAŞLAYAN
İlkel insandan 21. yüzyıl insanına uzanan serüvende
edebiyat, güzelliği arayışın, özgürlükle dolu bir yaşamın kazanılmasının önemli
araçlarından biri olmuştur.
İnsanlık tarihi, edebiyatın güzel yaşam arayışlarında
bulunan toplumları nasıl etkilediğinin örnekleriyle doludur.
Tarihin taşıdığı, zamanı aşmayı başaran, dünden bugüne
gelen edebiyat yapıtlarına bakıldığında, bu özelliklere sahip olan yapıtların
büyük bir çoğunluğu oluşturduğu görülür.
Tüm destanlardaki tanrılar düzenine ya da egemenliklere
karşı özgürlük ve ölümsüzlük arayışı, daha sonraki edebiyatın hemen tümünde bu
arayışın güzellenmesi, yaşamla bütünleşen edebiyatın doğası gereğidir,
direnişidir, başarısıdır.
Bu tablo içinde yer almayan, var olan düzenlere ve
egemenliklere karşı olmayan, direnmeyen edebiyat yapıtının zamanı aşması
olanaksızdır.
EDEBİYAT İNSANİ OLANDIR
Edebiyatın var olan düzeni savunması ve kendini yadsıması
düşünülemez bile.
Var olanı savunmak yeni ve güzel arayışların son
bulmasıdır ve bu, insanlığın gelişmesinin, yenileşmesinin, ilerlemesinin
durması anlamındadır.
Bu ise insanın, yaşamın, edebiyatın doğasına aykırıdır.
Edebiyat insani olandır, insani olmayan, insanın
gelişmesinin önünde duran edebiyat olamaz.
Var olan düzeni savunan bir edebiyatın olamayacağı
gerçeği bizim tarihimizde de somut olarak görülmektedir.
İleri yaşam biçimlerinin savunulduğu halk ozanlarımızın
yapıtlarının özünde, bu edebiyatın nelerin yanında olduğu, nelere karşı
direndiği açıkça görülür.
Örnekse, halk ozanlarımızın (Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Köroğlu, Karacaoğlan, Dadaloğlu) şiirlerindeki
yaşam gerçeği, Osmanlı toplum düzenini anlamamızın ipuçlarını verir.
Bu düşünce bizi, edebiyatın sömürüye, baskıya, ezilmeye
karşı olan insanlığın yanında durduğu, baskı yapan, sömüren, ezen düzenlere
karşı direndiği sonucuna vardırır.
Cumhuriyetle, Cumhuriyet Devrimleriyle, Dil Devrimiyle
temellerini atarak yükselen edebiyatımızın direnerek, insanlık sevdasının
damarını yakalayarak kurduğu gelenek, kıvancımızdır.
Aklın ve vicdanın galip geleceğini adım gibi biliyorum,
demiştim seçimlerden hemen önce.
Edebiyatın vicdanının da galip geleceği aklımızdan çıkmasın.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
- İşte Cumhuriyet'in tarihi
- Ankara Emek ve Demokrasi Güçleri eylem yaptı
- Cumhuriyet 100 yaşında! İyi ki Cumhuriyet var
- Şişli'de Hıdırellez coşkuyla kutlandı
En Çok Okunan Haberler
- 'Bir müddet sonra parti kurarlar bundan emin olun'
- Yeni randevu sistemi pazartesi başlıyor
- Rabia Topuz, yoğun bakıma kaldırıldı
- Hafize Gaye Erkan geri dönüyor!
- Firmadan açıklama!
- İki tekstil devi konkordato talep etti!
- Sertab Erener yeniden Eurovision'da
- Eğitim-Bir-Sen’in paylaşımı tepki çekti!
- Mersin'de hasat başladı: 45 gün sürecek!
- 'Sarayı göremiyoruz ama alınan belediyeleri görüyoruz'